Jan Tinbergen, iktisat alanındaki çalışmalarıyla tanınan bir Hollandalı iktisatçıdır. 1903 yılında La Haye'de doğmuş ve 9 Haziran 1994'te hayata veda etmiştir. Tinbergen, özellikle iktisadi dalgalanmalar ve planlama konularında yaptığı çalışmalarla bilinir.
Eğitimine Leiden Üniversitesi'nde fizik okuyarak başlayan Tinbergen, daha sonra Amsterdam Üniversitesi'nde istatistik alanında eğitim almış ve 1929'da doktora derecesini tamamlamıştır. Kariyerine Amsterdam Üniversitesi'nde istatistik okutmanı olarak başlayan Tinbergen, Rotterdam'daki Netherlands School of Economics'te profesörlük yapmıştır.
Tinbergen'in kariyerinde önemli dönüm noktalarından biri 1945 yılında Hollanda Merkezi Planlama Bürosu'na yönetici olarak atanmasıdır. Bu görevdeyken, gelişme planlaması üzerine dersler vermek üzere Harvard Üniversitesi'nde konuk profesörlük yapmıştır. Ayrıca, çeşitli uluslararası kuruluşlar ve ülkeler için danışmanlık yapmıştır.
Tinbergen, 1969 yılında Ragnar Frisch ile birlikte iktisadi süreçlerin çözümlenmesine yönelik geliştirdiği uygulamalı dinamik modeller nedeniyle Nobel İktisat Ödülü'ne layık görülmüştür. Bu ödül, onun ekonomi alanındaki önemli katkılarının bir tanımasıdır.
Tinbergen'in çalışmalarının odak noktası genellikle piyasa ekonomisinin işleyişi, iktisadi dalgalanmalar ve planlama üzerinedir. O, piyasanın arz ve talep arasında kendiliğinden bir denge sağlamadığını ve dolayısıyla hükümetin ekonomide istikrarı sağlamak için müdahale etmesi gerektiğini savunmuştur.
Azgelişmiş ülkelerde, piyasa fiyatlarının kaynakların etkin bir şekilde dağıtılmasını sağlayamayacağını öne süren Tinbergen, kamu kesiminin kaynakları gölge fiyatlarını kullanarak yönlendirmesi gerektiğini savunmuştur. Ona göre, iktisadi planlama süreci, makro düzeyde istenilen büyüme oranının belirlenmesi, orta düzeyde sanayi sektörlerinin ve bölgelerin seçimi ve mikro düzeyde proje seçimi kararlarını içermelidir.
Jan Tinbergen'in önemli bazı eserleri:
Economic Policy: Bu kitap, Tinbergen'in iktisadi politikalar üzerine görüşlerini ve analizlerini içerir. İktisadi politikaların nasıl oluşturulması ve uygulanması gerektiği üzerine önemli katkılarda bulunmuştur.
Business Cycle Theory: İş döngüsü teorisi üzerine yaptığı çalışmaları içeren bu eser, ekonomideki dalgalanmaların nedenlerini ve etkilerini incelemektedir. Tinbergen, iş döngüsü teorisine önemli katkılarda bulunmuş ve bu alandaki çalışmalarıyla tanınmıştır.
Economic Planning: İktisadi planlama üzerine yazdığı kitaplar ve makaleler, Tinbergen'in planlama konusundaki düşüncelerini ve yaklaşımlarını içermektedir. Bu eserler, ekonomideki planlamanın önemini vurgulamakta ve nasıl etkili bir şekilde uygulanabileceği üzerine öneriler sunmaktadır.
Dynamic Models of Economic Growth: Ekonomik büyüme modelleri üzerine yaptığı çalışmaları içeren bu eser, ekonomik büyümenin dinamiklerini ve etkileyen faktörleri inceler. Tinbergen, ekonomik büyüme modelleri üzerine yaptığı analizlerle önemli katkılarda bulunmuştur.
Bu eserler, Jan Tinbergen'in ekonomi alanındaki önemli çalışmalarını ve düşüncelerini içermekte olup, ekonomi literatüründe önemli bir yere sahiptirler.