Poetika
Poetika (Yunancada:Περὶ ποιητικῆς), Aristo’nun, sanatsal görüşlerini sanat kuramı içinde sunan bir eserdir.
Estetik kavramı kapsamında; sanatların karşılaştırılmaları ve tragedya’nın üstünlüğünü vurguladığı Poetika, gerçekçiliği ele almasının yanı sıra, yaratıcı düş gücünü ön plana çıkartır.
Aristoteles, felsefesinde olduğu gibi, sanat alanında da Platon'un öne sürdüğü "aşkın bir güzellik ideasi"nı kabul etmez. Ona göre, güzellik ideasi var olduğu için güzel bulduğumuz nesnelerle sanat eserleri bir varlık kazanmıyorlar, tam tersine, sanat eserleri var oldukları için güzellik kavramından bahsedebiliriz.
Poetika, tiyatro sanatı üzerine yazılmış önemli eserlerden biri olarak kabul edilir. Bu eserde belirtilen sanat tanımı, Antik Yunan klasik sanatının belirleyici özelliklerini yansıtır.
Aristoteles, Poetika'da "Epos, Tragedya, Komedya, Dithrambos şiiri ile Flüt, Kitara sanatlarının büyük bir kısmı, bütün bunlar genel olarak taklittir" diyerek başlar.
Ona göre, şiir sanatının ortaya çıkmasını sağlayan iki doğal neden vardır:
İnsanın doğasında taklit etme ve taklitten hoşlanma bulunur. Bu, insanın öğrenme zevkiyle ilgilidir. İnsan, taklit edilen nesnenin bilgisini öğrenme isteği veya taklit edenin yeteneğini anlama arzusuyla taklitten keyif alır.
Harmoni ve ritim içgüdüsü, insanın varoluşsal bir özelliğidir. Yaşamın her alanında var olan bu özellik, insanın yaratılarında ve dolayısıyla anlatılarında da kendini gösterir.
Aristoteles'in Poetika'daki fikirleri, Brecht'in epik tiyatro akımı tarafından eleştirilmiştir.
Edebiyatımızda, Şiir üzerine düşüncelerin ve teorilerin bütünü. Bu kelime eskiden Fransızca’da yalnız şiirin değil, güzel sanatların teorisini güzelliğin feslefesini, bir bakıma estetiği ifade ederken, bugün şiir sanatı anlamına gelen bir terim olmuştur. Batı dillerinde poetika konusuna giren birçok eser var. Türkçe’de ise, bazı şiirlerin ve grupların bildiri niteliğindeki, genellikle savunmaya dayalı birkaç önsözü görülür. Necip Fazıl Kısakürek’in de bir Poetika’sı var.
Poetika, edebiyatın veya şiirin teorik olarak incelenmesi ve ele alınmasıyla ilgilenen bir disiplindir. Bu disiplin, şiirin yapısal unsurlarını, dilin kullanımını, ses ve ritim gibi özelliklerini, anlamın derinliklerini ve şiirin toplumsal, kültürel ve tarihsel bağlamlarını inceleyerek anlamaya çalışır. Poetika, şiirin doğasını, işlevini ve estetik değerini anlamak için çeşitli analitik ve eleştirel yaklaşımları kullanır. Bu çalışmalar, edebi eserleri anlamlandırmaya, yorumlamaya ve değerlendirmeye yardımcı olur.