Sıbyân Mektebi
İlk tahsil vermek üzere açılmış olan mekteblere verilen addır. İslâm’ın ilk devirlerinde “Küttâb” adıyla açılan bu müesseseler, daha sonra “Dâru’t-ta’lîm, Mekteb, Mektebhâne, Muallimhâne, Mahalle Mektebi, Taş Mekteb” ve Sıbyân mektebi isimleriyle anılmışlardır. Bu mekteblerde 5-6 yaşlarındaki çocuklara “İnşâ (Yazı), “Kıraat” (Okuma) “Amâl-i erbaa” denilen dört işlem ve ilmihâl bilgileri öğretilirdi.
Ekseriyâ camilere bitişik “Fevkânî” (üst kat) veyâ “Tahtânî” (alt kat) olarak inşâ edilmiş olan bu mekteblerde bir muallim efendi ve ona yardım eden kalfası bulunurdu. Muallim ve kalfaların ücretleri mektebin vakıf gelirlerinden veya talebelerden sağlanırdı. Çocuklar kız-erkek karışık olarak mektebe gelirler ve muallim efendinin karşısında halka şeklinde otururlardı. Dersler tekerlemeler ve genel tekrarlar da okutulurdu.
II.Mahmud devrinde ilk öğretimin mecburî hâle getirilmesiyle sıbyân mekteblerinin önemi daha artmış ve zamanla Sıbyân Mektebi tâbiri yerine “Mekteb-i İbtîdâiyye” ismi kullanılmaya başlamıştır.