Şemse (ar. i.)
Eski kitapların cildine, baş sayfanın üst kısmına altın yaldızla yapılan güneş biçimindeki motif. Kapağın derisi üzerine yapılanları olduğu gibi, parçalı olarak yapılanlar da olurdu. Başlıca çeşitleri şunlardır:
1-Yekpare Şemse, 2-Parçalı Şemse, 3-Zincirli Şemse, 4-Gömme Şemse, 5-Zilbahar (Kafes) Şemse, 6-Üstten ayırma Şemse, 7-Alttan ayırma Şemse, 8-Mülevven Şemse, 9-Mülemma Şemse, 10-Soğuk Şemse, 11-Müşebbek Şemse, 12-Yapıştırma Şemse, 13-Müsenna Şemse vb.
Şemseki cildleri “Şemseli Kap” denir.
Ayrıca kıyafetlerde bulunan güneş şeklindeki motiflere de bu ad verilir. Yapıldığı yere göre ’’Cebken şemsesi”, “Ferare şemsesi” gibi isimler alırdı.