Kranial sinirler, kafa çiftleri veya kafatası sinirleri (Latince: nervi craniales), merkezî sinir sisteminden (Systema nervosum centrale) çıkarak çevreye dağılan, Çevresel sinir sisteminin (systema nervosum periphericum) beyinden çıkan (encephalic) bölümüdür.
Toplam 12 sinirden oluşur. Tümü beyin tabanından çıkarak kafatasındaki deliklerden geçerler. N.Vagus hariç baş ve boyun bölgesine yayılırlar. N. vagus ise Toraks (göğus boşluğu) ve Abdomen‘e (karın boşluğu) yayılır)
Bölümleri
- Nn. olfactorii (Fila olfactoria): Koku sinirleri
- N. opticus: Görme siniri
- N. oculomotorius: Gözün hareketlerini yapan (somatik motor ve otonom) sinirleri.
- N. trochlearis: Orbita daki M. obliquus superior u innerve eder.
- N. trigeminus (üçüz sinir): 1. yutak kavsinin siniri olup çiğneme kasları, dişler, alt göz kapağı, burun mukozası, yanaklar, ağız tabanı, çene ucu, yüzün bir kısmı, dudaklar, alt ve üst çene mukozası gibi geniş bir alanı innerve eder.
- N. abducens: Orbitada M. rectus lateralis’i innerve eder.
- N. facialis: (N. intermedio facialis) 2. yutak kavsinin siniri olup mimik kasları (yüz ifadelerini veren kaslar) innerve eder.
- N. vestibulocohlearis: Kulak, duyma ve denge siniri.
- N. glossopharyngeus: 3. yutak kavsinin siniri. Tonsillalar, dilin 1/3 arka kısmı (tad duyusu).
- N. vagus: 4. ve 5. yutak kavsi siniri. Duyu, motor ve parasempatik karakterli mikst bir sinir. Torax ve abdomendeki visseral yapıların innervasyonunu sağlar.
- N. accessorius: Motor bir sinirdir. Cranial ve spinal iki kökten oluşur. Başlıca M. trapezius, M. sternocleidomastoideus un motor innervasyonu.
- N. hypoglossus: Dilin motor siniri. Dil hareketlerini yapar, dil kasları′nı idare eder.