Lafza-i Celal Nedir, Ne Demektir, Anlamı, Hakkında Bilgi

Lafza-i celâl Allah ismi için kullanılan bir tabir.

Sözlükte “kelime” anlamına gelen laf­za (lafz) ile “azamet ve yücelik” mânasındaki celâlden (celâle) oluşan lafza-i celâl terkibi “kayıt ve kıyas kabul etmeyen aza­met ve yüceliği ifade eden kelime” de­mektir ve yalnız Allah İsmi için kullanılır. Aynı mânada Türk kültüründe “ism-i ce­lâl” tabirine de rastlanır. Lafz kavramının kök anlamı “ağzındakini veya içindekini dışarıya atmak” olduğundan bazı sözlük­ler “lafzullah” terkibinin kullanılmasının doğru olmadığını kaydeder. Bu telakki Kur’ân-i Kerîm’in metni için de geçerli olup “lafzü’l-Kur’ân” yerine “nazmü’l-Kur’ân” tabiri ter­cih edilmiştir.

Kur’ân-ı Kerîm’de beşi “Allâhümme” şeklinde olmak üzere 2702 yerde geçen lafza-i celâlin kelime türü olarak isim ve­ya sıfat olduğu, türemiş niteliği taşıyıp taşımadığı, türemişse kökünün ne olabi­leceği hususunda çeşitli görüşler ileri sü­rüldüğü gibi lafza-i celâl mûsiki ve hat sanatlarında da özel bir yere sahip olmuş­tur. Ayrıca Allah ismi, Kur-‘an’da ve Arapça metinlerde ilk kelime olarak bulunduğu veya kendisine katılan önceki kelimeye ait son harfin harekesi üstün yahut ötre olduğu durumlarda kalın sesle okunmuş ve bu okuyuş zât-ı ilâ-hiyyeye bir saygı göstergesi olarak kabul edilmiştir. Tasavvuf ehlince Allah’ı anma­nın ve O’na yakın olmanın en veciz ifade­si olarak kabul edilen “nüve” zamiri doğrudan doğruya Allah’ın zâtını, dolayı­sıyla bütün vasıflarını ihtiva eden lâfza-i celâli simgeler.

TDV İslâm Ansiklopedisi

Daha yeni Daha eski