MACARTHUR, Douglas (1880-1964)
ABD’li asker. II. Dünya Savaşı ve Kore Savaşı sırasında komutanlık yapmıştır.
26 Ocak 1880’de Arkansas Eyaleti’ne bağlı Little Rock’ta doğdu, 5 Nisan 1964’te Washington’da öldü. Babası askerdi. 1903’te West Point Askeri Akademisi’ nde öğrenimini tamamladıktan sonra Filipinler’e gönderildi. Ertesi yıl teğmen olan Macarthur, Japonya ve Uzakdoğu’da çeşitli askeri görevlerde bulundu.
ABD’ye döndükten sonra ordu içinde kısa zamanda yükselerek 1906’da başkan T.Roosevelt’in yaverliğine, 1913’te genelkurmaya atandı. I.Dünya Savaşı sırasında askeri başarılarıyla dikkati çekerek savaş sonrasında tuğgeneralliğe yükseltildi ve West Point Askeri Akademisi yöneticiliğine getirildi. Filipinler’deki kısa bir görevden sonra 1930’da genelkurmay başkanı olan Macarthur bu görevi 1935’e değin sürdürdü. 1935’te Filipinler’de askeri danışman olarak görev yapmaya başladı. İki yıl sonra Amerikan ordusundan resmen ayrılmakla birlikte bütünüyle ilişkisini kesmedi.
Temmuz 1941 ’de yeniden göreve çağrıldı ve tümgeneral olarak Uzakdoğu’ya gönderildi. Yönetimindeki ordu Japonlar’ın Aralık 1941’de Filipinler’e ani saldırısı üzerine yenilgiye uğrayarak geri çekildi. Japonya’nın Uzakdoğu’daki etkisinin giderek artması üzerine Mart 1942’de Güneybatı Pasifik Müttefik Kuvvetler komutanı olarak Avusturalya’ya gönderildi. 1943-1944 yıllarında yönetimindeki ordu Yeni Gine’den kuzeye ilerleyerek 1944 yılı sonlarında Fili-pinler’i geri aldı ve bölgedeki Japon egemenliğine son verdi. Macarthur, 2 Eylül 1945’te Tokyo Körfezi’nde Amerikan zırhlısı Missouri’de, Japonya’nın teslimini kabul etti. II. Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sonra başkan H.Truman tarafından Japonya’daki Müttefik Kuvvetler komutanlığına getirildi. Altı yıl süren komutanlık döneminde yeni bir anayasanın hazırlanmasına, sağlık, eğitim konularında çeşitli reformların gerçekleşmesine katkıda bulundu.
1950’de Kore Savaşı’nın başlaması üzerine Birleşmiş Milletler (BM) kuvvetlerinin komutanlığına getirildi. Güney Kore’nin yanında Kuzey Kore birliklerine karşı çarpışan BM gücü Kuzey Kore topraklarına girerek Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile Kuzey Kore arasında sınır oluşturan Yalu Irmağı’na dek ilerledi. General Macarthur’un Yalu Irmağı’nı geçerek ÇHC’yi işgal etme isteğine karşı çıkan başkan Truman, Nisan 1951’de Macarthur’u görevinden alarak yerine general Ridgway’i atadı.
Ülkesine döndükten sonra özel bir şirketin yönetim kurulu üyeliğine getirilen Macarthur yaşamının sonuna dek New York’ta siyasetten uzak yaşadı.
• KAYNAKLAR: D.Clayton James, The Years of Macarthur, vol. 1,1880-1941, 1970; F.Hunt, The Untold Story of Douglas Macarthur, 1954.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi