ALMAGRO, Diego De (1464-1538)
İspanyol komutan. Güney Amerika’ nın sömürgeleştirilmesinde rol oynamıştır.
Toledo yakınlarında Almagro’da doğdu. Kimi kaynaklar doğum tarihini 1475 olarak vermektedir. Kırk yaşına değin İspanyol donanmasında askerlik yaptı. 1514’te İspanyol komutan Pedrarias’ın donanmasıyla Amerika’ya gitti.
1522’de, Pedrarias’ın ilgilenmediği kıtanın güneyine bir sefer yapan Pizarro’ya katıldı. Daha sonra bu toprakları ele geçirebilmek için V.Carlos’dan gerekli izni aldılar. Pizarro, seferin başkomutanı ve New Castile adı verilen toprakların genel valisi; Almagro ikinci komutan ve Tumbez genel valisi oldu.
1524 ve 1526’daki ön seferlerde yerlilerin Biro ya da Peru olarak adlandırdıkları ülkenin varlığı hakkında ipuçları elde ettiler. Pizarro, 1527’de gittiği Roos-ter adasında kuşatıldı, ama Almagro tarafından kurtarıldı. 1528’de Panama’ya döndüler ve sefer hazırlıklarına giriştiler.
Pizarro, 1532’de 180 adamıyla Tumbez’e vardı. Burada, İnka İmparatorluğu tahtı için Huascar ile üvey kardeşi Atahualpa arasında bir iç savaş başladığını öğrendi. Atahualpa, Cajamara kentini ele geçirip Huascar’ı saf dışı etmişti; ancak Pizarro, onu Cajama-ra’da oyuna getirip ülkenin yönetimini ele geçirdi. Almagro ile birlikte Inka İmparatorluğu’nun büyük altın ve gümüş servetini yağmaladılar. Almagro, Riobamba’yı (Ekvador) aldı; Peru, Pizarro’da kaldı.
1536’da, İspanya Kralı, Pizarro’ya New Castile, Almagro’ya ise New Toledo bölgesini verdi. Ancak Almagro’nun amacı güneyde Şili adı verilen ülkeyi ele geçirip, buradaki servete tek başına sahip olmaktı. 600 gönüllü ile Güney Amerika içlerine daldı. And Dağları’nı ve Atmaca Çölü’nü aşarak Acongua Vadi-si’ne indi. İstediklerinden hiçbirini elde edemeden dönüş yolculuğuna başladığı sırada, İspanyollar’ın kukla yönetici olarak atadıkları Inca Manco İnkalar’ı ayaklandırmış, Lima ve Cuzco kuşatılmıştı. Gelen yardımla Lima kuşatması kısa sürede kaldırıldı. Almagro’nun da gelmesiyle, zayıflamış olan İnkalar yenildi. Almagro, Cuzco’yu alarak Pizarro’ya savaş açtı. Abancay Irmağı yakınlarındaki ilk çatışmayı kazandıysa da Las Salinas’ta Pizarro tarafından yakalandı.
1538’de kurulan mahkemede krala karşı gelmekle suçlanarak idam edildi. Almagro’nun melez oğlu Almagro (Genç) 1541’de Francisco Pizarro’yu öldürerek yöneticiliğini ilan ettiyse de İspanya Kralı’nın atadığı vali tarafından idam edildi.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi