AMBEDKAR, Buimrao Ramji (1893-1956)
Hintli siyaset adamı. Kastlar arasında eşitlik sağlanması için mücadele etmiştir.
Mahya Pradeş’te doğdu, Yeni Delhi’de öldü. Alt kastdan gelen çok yoksul bir Mahar ailesinin oğluydu. Babası Hint ordusunda subaydı. Kazandığı ABD bursuyla ABD, Ingiliz ve Alman üniversitelerinde öğrenim gördü. Columbia Universitesi’ndeyken, felsefe bölümü öğretim üyesi olan John Dewey’den etkilendi. Sosyal reformlar konusundaki görüşleri güçlendi. Hindistan’a döndükten sonra bir süre devlet memuru olarak çalışmayı denedi; ama üst kastlardan gelen meslektaşlarıyla uyum sağlayamayınca bu işinden ayrıldı; öğretmenlik yapmaya başladı. Kısa zamanda Maharlar arasında önder olarak tanınmaya başladı. Tüm kastlar için özgürlük ve eşit haklar öneriyordu. 1924’te Ezilen Sınıflar Enstitüsü adıyla alt kastların ekonomik gelişmesine ve eğitimine katkıda bulunmayı amaçlayan bir örgüt kurdu.
1930-1932 arasında Londra’da Hindistan’ın siyasi geleceğinin görüşülmesi amacıyla toplanan Yuvarlak Masa Konferanslarına katıldı. Görüşmelerde alt kastların anayasal haklarının savunuculuğunu yaptı. 1935’te yeni yasal düzenlemeler getiren Hindistan Hükümeti Yasası’nın (Goverment of India Act) ilanından sonra Maharlar’ı birleştirmek amacıyla konferanslar düzenlemeye, gazeteler çıkarmaya başladı.
1942’de Hindistan’ın alt kastlarından altmış milyon paryanın temsilcisi olarak yasama meclisine üye seçildi. Maharlar’m ve öteki alt kastların sosyal durumlarının düzeltilmesi ve onlara iş olanakları sağlanması için çalıştı. 1947-1951 arasında Hindistan hükümetinde adalet bakanı olarak görev yaptı. Hindistan anayasasının hazırlanmasına önemli katkıları oldu. Kastlar arası ayrım gözeten maddelerin anayasaya girmemesi için çaba gösterdi ve büyük ölçüde başarılı oldu. 1951’de hükümetteki etkinliğinin çok az olması nedeniyle görevinden istifa etti.
Ambedkar, paryalar lehine sağlanan kazançların çok sınırlı olduğunu düşünüyordu. Bu nedenle, ılımlı yöntemlerden yana olan Gandi ile aralarında görüş ayrılıkları çıktı. Gandi Ambedkar’ın taleplerini fazla militan buluyor, onun paryaları siyasal alanda harekete geçirmek istemesini eleştiriyordu. 1956’da kast ayrımına dayanan Hindu dinini reddederek Budist oldu. Bir tür protesto niteliği de taşıyan bu kararından sonra yüzbinlerce parya onu izleyerek Budizm’i kabul etti.
• KAYNAKLAR: D.Keer, Ambedkar: Life and Mission, 1954.