İskandinav Ülkelerinde Ulusal Müzik
Avrupa’nın öbür bölgelerinden kültürel ve tarihsel özellikleri bakımından belirgin farklılıklar gösteren İskandinav ülkeleri, yakın zamana değin Avrupa müziğine önemli bir katkı ya da etki yapamamışlardı. Öte yandan, bu ülkelerde eskiden beri özgün çalgılar kullanılagelmiş, zengin bir halk müziği geleneği gelişmişti. Saray çevrelerinin de desteğiyle İskandinav ülkelerinde 19.yy’a değin canlı bir müzik yaşamı sürmüştü. Ancak bu yerli müzikçi ve bestecilerin yetişmesi sonucunu doğurmamış, Fransa, İngiltere, Hollanda ve Almanya gibi yabancı ülkelerden gelen müzikçilerin çalışmalarıyla sınırlı kalmıştı.
19.yy’da İskandinav ülkeleri müziğinde ulusal eğilim ağırlık kazanmaya başladı. Besteciler kendi ulusal kaynaklarını araştırmaya, derlemeye ve değerlendirmeye yöneldiler. Aynı dönemde Avrupa müziğinde Romantizm akımı egemendi. Bestecilerin kendi yerel kaynaklarını tam bu dönemde değerlendirmeye başlamaları, bu bölgenin halk müziğinin Romantizm anlayışına yakın nitelikler taşımasına bağlanmaktadır.
Norveç’te ulusal müzik anlayışıyla ürün veren en önemli besteciler Valdemar Thrane (1790-1828), Richard Nordraak (1842-1866), Ole Bull (1810-1880), Halfdan Carles Kjerulf Grieg, Christian Sinding (1856-1941) ve Johan Severin Svendsen’dir (1840-1911).
İsveç’te ulusal nitelikteki müziğin başlatıcılan “İsveç’in Glinka’sı” olarak anılan Ivar Hallström (1826-1901) ve August Johann Söder-man’dır (1832-1876).
Danimarkalı Niels Vilhelm Gade (1817-1890) ise, sadece kendi ülkesinde değil, tüm İskandinavya’nın ulusal müzik alanında öncüsü olmuştur. Aynı dönemde Danimarka müziğinin gelişmesinde rol oynamış besteciler arasında J.P.E. Hartmann (1805-1900), Emil Hartmann (1836-1898) ve Peter Amold Heise (1830-1879) yer alır. Thomas Linnemann Laub (1852-1927) ve öğrencisi Knud Jeppesen de (1892) halk şarkıları ve danslarını araştırıp yayımlamışlardır. Finlandiya’da çeşitli sanat dallarındaki ulusal yönelimin en önemli esin ve etki kaynağı, 1835’te yayımlanan Kalavela adlı ulusal destan olmuştur. Kalavela’ya dayanan senfonik şiirleriyle Robert Kajanus (1856-1933), Martin Vegelius (1846-1906), aralarında Sibelius’un’! da bulunduğu bestecilerin yetişmesinde rol oynayan besteci Ilmari Krohn (1867-1960) bu alandaki en önemli Finli müzikçilerdir. Öbür İskandinav ülkelerinin yanı sıra, Iskoçya’yla da etkileşim içinde bulunan İzlanda’da ise, aynı güçte bir ulusal müzik hareketi gelişmemiştir. Ülkenin, yapıtlarında halk müziği öğelerinden yararlanan önde gelen bestecisi, Jön Leifs (1899) olmuştur.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi