GUILFORD, Joy Paul (1897 – 26 Kasım 1987, Los Angeles)
ABD’li psikolog. Zihinsel yetilerin ölçülmesinde faktör analizi yöntemini kullanmıştır.
7 Mart 1897’de Nebraska Eyaleti’nde Marguette’ de doğdu. 1922’de Nebraska Üniversitesi’ni bitirdi. 1924’te aynı üniversitede yükseklisans öğrenimini tamamladı. 1927’de Cornell Üniversitesi’nden psikoloji dalında doktora derecesi aldı. Kısa bir süre Illinois ve Kansas üniversitelerinde ders verdikten sonra, 1928-1940 arasında Nebraska Üniversitesi’nde psikoloji bölümü başkanlığı, 1940-1969 arasında Güney California Üniversitesi’nde psikoloji profesörlüğü yaptı. Amerikan Psikoloji Derneği’nin ve Ulusal Bilimler Akademisi’nin üyesidir.
Guilford psikoloji alanındaki çalışmalarının ilk yıllarında deneysel psikolojiye ve psikofiziğe ağırlık verdi. 1940’tan sonra ise kişilik özelliklerinin ve zihinsel yetilerin ölçümüyle ilgilenmeye başladı. İnsan yeteneklerinin ölçümünde zekâyı bir bütün olarak ele almaya karşı çıkarak, zekâyı oluşturan çok sayıda değişkenin ölçümünün yapılması gerektiğini savundu. Bu amaçla, “zihnin yapısı” adıyla bilinen kuramsal bir model oluşturarak insan zekâsında yer alan 150 faktörü çözümlemeye çalıştı. Guilford’un çalışmalarının psikolojide bilgisel-işlemsel (informati-onal-operational) yaklaşımın gelişmesine büyük katkısı olmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Psychometric Methods, 1936, (“Psikometrik Yöntemler”); Personality, 1959, (“Kişilik”); The Nature of Human Intelligence, 1967, (“İnsan Zekâsının Doğası”); The Analysis of Intelligence (R. Hoepfner ile), 1971, (“Zekânın Çözümlenmesi”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi