HEYMANS, Cornelius (1892-1968)
Belçikalı hekim ve farmakoloji uzmanı. Kan dolaşımı ve solunumun düzenlenme mekanizmasını açıklığa kavuşturmuştur.
Cornelius Jean François Heymans 28 Mart 1892’de Gand’da doğdu, 18 Temmuz 1968’de Knok-ke’de öldü. 192û’de Gand Üniversitesi’nde, Farmako-dinamik Enstitüsü’nün kurucusu olan babası Jean François Heymans ile çalışmaya başladı. 1930’da farmakoloji profesörü olarak babasının görevini devralıp, yaşamının sonuna değin aynı kürsüde öğretim görevini sürdürdü.
Heymans, hayvanlar üzerinde yaptığı deneylerle, aortun temel dallarından boyun ana atardamarının (şahdamarı) ikive avrıldığı noktada, şahdamarı sinüsünün iç duvarında bir dizi küçük duyu organının varlığını saptamıştı. Şahdamarı cisimciği de denilen bu oluşumların, atardamar basıncının ayarlanmasında önemli bir rol oynayarak kalbin çalışma hızı ile, solunum temposunun düzenlenmesine yardımcı olduklarını gösterdi. Daha sonra, aort yayının tabanında yer alan ve kandaki oksijen miktarını ayarlayarak solunumun düzenlenmesinde etkili olan başka duyu cisimciklerinin (kimyasal uyarıcıların) varlığını belirledi. Bu küçük duyu organcıklarının, kan basıncını ve kandaki oksijen miktarını gerekli düzeyde tutarak solunum ve kan dolaşımı metabolizması üzerinde yaptıkları düzenleyici etkiyi açıklığa kavuşturan bu çalışması, Heymans’a 1938’de Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödüiü’nü kazandırdı.
• YAPITLAR (başlıca): Le sınus carotidien et ia zone homologue cardio-aortiqne, 1933, (“Şahdamarı Sinüsü ve Kalp-Aort Bölgesi”); La.sensıbilite reflexogene des vaisse-aux aux excitants ckimique, 1934, (“Damarların Kimyasal Uyarıcıları Yanıtlama Duyarlılığı”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi