BERKER, Ercümend (1920 – 27 Ocak 2009, İstanbul)
Türk koro şefi, müzikolog, besteci. Türk musikisinde öncelikle koro şefi olarak başarı göstermiştir.
İstanbul’da doğdu. Besteci Nafiz Bey’in torunudur. Sainte Marie Ortaokulu’nu (1935), Haydarpaşa Lisesi’ni (1941), İstanbul Hukuk Fakültesi’ni (1945) bitirdi. 1948’den bu yana avukat olarak çalışmaktadır.
Musikiye 1940’ta Fulya Akaydın’dan solfej, piyano, 1942’de de Sadettin Arel’den Türk musikisi nazariyatı dersleri alarak başladı. Yetişmesinde Arel’ in büyük etkisi oldu; ayrıca, Dr.Suphi Ezgi’den de yararlandı. Musiki öğrenimini İstanbul Belediye Konservatuvarı’nda tamamladı. Yöneticisi olduğu Üniversite Korosu’nu kurdu (1943). Koro’daki görevi, stajını bitirip avukat olmasına değin sürdü (1948). Belediye Konservatuvarı’nda Türk Musikisi İcra Heyeti başkanlığı, nazariyat öğretmenliği yaptı (1947-1948); Vatan, Tercüman gazetelerinde musiki üstüne yazılar yazdı (1954-1958).
Berker daha sonra radyo yayınları çerçevesinde görevler aldı; İstanbul Radyosu’nda, TRT’de Türk musikisi yayınlarının yönetimi ve denetimiyle görevli çeşitli kurullara başkanlık etti (1960-1973). 1967’de İstanbul Radyosu’nda yeni bir koro, Erkekler Korosu’nu kurdu, çoğunlukla klasik dönem eserlerini seslendiren bu topluluğu iki yıl kadar yönetti. 1976’da Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak kurulan Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı başkanlığına ve öğretim üyeliğine getirildi. 1981’de Konservatuarın İTÜ’ye bağlanması için uğraş verdi. 1982’de Konservatuarın YÖK’e bağlanmasından sonra yönetim biçiminin değişmesi üzerine yönetimden ayrıldı. 1989 yılında Profesör ünvanını aldı. 31.12.1997’de Konservatuardaki görevinden kendi isteği ile ayrıldı. Türk Müziğindeki makamların hangi perdelere transpoze edilebileceğini gösteren “Berker Cetveli” ismi verilen bir cetvel yaptı. Gazetelerde müzik konusunda makaleler yazdı. Müzik ve hukuk alanında basılmış eserleri vardır. İstanbul Kültür ve San’at Vakfı Yönetim Kurulu üyesi olarak görev yapmış olan Berker 27 Ocak 2009 tarihinde vefat etti.
İyi bir koro şefi olan Berker, bu alandaki başarısının ilk örneklerini kurucusu olduğu Üniversite Korosu’nda ortaya koydu. Sayısı seksen kişiyi aşan bu koro, disiplinli, ciddi bir çalışmanın ürünü olan çok başarılı konserler verdi. Bu konserler, Türk musikisinin seslendirilişinde ileri bir düzeye ulaşıldığını gösteriyordu. Türk ve Batı müziği bölümlerinden oluşan koronun çalışmaları yalnızca eserlerin seslendirilmesine değil, solfej ve nazariyat derslerine de dayanmaktaydı. Üniversite Korosu’ndan yetişmiş birçok değerli musikici vardır.
Berker yıllardır yazdığı yazılarda, Türkiye’de musikinin gelişmesinin bir Türk musikisi-Batı müziği sentezini gerçekleştirmekle sağlanabileceği görüşünü savundu. Ona göre, bu sentez, Cumhuriyet döneminde olduğu gibi halk musikisini değil, geleneksel sanat musikisini temel alarak, bu musikinin kendine özgü ses sistemini Batı müziği bilgisi ve tekniğiyle, özellikle çok sesli bir düzen içinde işlemekle sağlanabilir. Berker dünya ölçüsünde kendini kabul ettirmiş, çağdaş, ulusal bir Türk musikisi okulunun oluşmasının bu sentezin gerçekleşmesine bağlı olduğu görüşündedir.
Gazete yazıları dışında Türk musikisinin tarihine ve sistemine eğilen çalışmaları da vardır; ancak, bu alandaki eserlerinin büyük bölümü yayımlanmamıştır. Beste çalışmaları da yapmış, birkaç saz eseri ve şarkı bestelemiştir.
• YAPITLAR: Saz eserleri: Hüzzam, Nihavent, Zengüle, Şehnaz saz semaileri. Şarkı: Hüzzam, Nihavent, Rast, Kürdî, Acem-Kürdî şarkılar.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi