Rokoko Üslubu
Rokoko (Rococo) Fransızca’da çakıltaşı anlamındaki rocaille sözcüğünden gelir. Ağırlığım daha çok resim ve yapı dekorasyonu alanlarında duyurmuş bir üsluptur. 17. yy Geç Italyan Barok’undaki özgürleşme tutkusunun 18. yy’ın ilk yarısında daha yetkin bir anlatıma ulaşmasıyla biçim bulmuştur. Burjuva sınıfının toplumsal yaşamdaki ağırlığının gittikçe artması, daha çok kilisenin ve aristokrasinin üslubu olan Barok’un güncel gereksinimlere göre düzenlenmesi sonucunu getirmiştir.
Rokoko resim anlayışı genel olarak salon yaşantısını aktarırken, zarif, hafifmeşrep, yapay jestleri, zengin kostümleri işler. Bu üslubun vazgeçilmez konularının başında aşk gelir. Aşkın şiirsel, duyarlı ve hatta komik biçimlerdeki anlatımı, Rokoko’nun yaşama bakış açısının en dolaysız ürünüdür.
Rokoko’nun en özgün anlatımı çıkış yeri olan Fransa’da Watteau, Boucher ve Fragonard’ın yapıtlarında izlenir. Özellikle Watteau biçimsel olarak zarif bir arabesk, içerik olarak ise doğayı yücelten bir şiirsellik yaratmış, dönemin burjuva sınıfının zevkine uygun, görünümüyle çocuk, duygularıyla olgun erotik kadın tipini işlemiştir. Salon yaşantısının küçük ayrıntılarını ve çeşitli görüntülerini bir eğlence havası içinde veren Fragonard da burjuva dünyasını ince ve kıvrak fırça darbeleriyle bir başka biçimde ele almıştır.
Rokoko Paris’ten sonra en çok Venedik’te gelişmiş burada daha az yapay ve yaşam dolu bir canlılık kazanmıştır. Dönemin en büyük ressam ve dekoratörlerinden biri olan Tiepolo büyük boyutlu tavan ve duvar resimleriyle sayısız saray ve kiliseyi süslemiştir. Guardi ve Canaletto bir kristal gibi berrak bir gökyüzü altındaki minik figürlü Venedik manzaraları ile Watteau kadar yetkin bir inceliğe ulaşmışlardır. Pietro Longhi (1702-1785) ise yeterince ince olmasa bile günlük yaşantıyı belgeleyen yapıtlarıyla geleneksel kalıpları aşmıştır.
Rokoko Ingiltere’de çok yayılmamıştır. Bu ülkede Rokoko ruhunu en yetkin biçimde anlayan sanatçı, salon ve kent yaşamını yeren resimleriyle Hogarth’tır. ” Gainsborough ise portreleri ve özellikle portrelerin içine yerleştirdiği manzaraları işleyiş biçimiyle Rokoko ‘ya özgü nitelikleri yansıtmıştır. Bunlara karşın 18. yy İngiliz resminde genel bir rokoko etkisi yoktur.
Rokoko en görkemli biçimine yapı dekorasyonu alanında Almanya’da ulaşmıştır. Buna karşılık burada öbür ülkeler ölçüsünde güçlü bir rokoko resmi gelişmemiştir.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi