Astronomi
Bu alandaki çalışmalar. 771 yılında Hindistan’dan Bağdat’a getirilen ve Muhammed b. İbrahim el-Fezârî tarafından Arapça’ya çevrilen Sind-Hind adlı eserle başlamıştır. Halife Me’mûn, Beytülhikme ile ilgili olarak Yahya b. Mansûr’un idaresi altında bir rasathane kurdurmuştu. Aynı halife devrinde Dımaşk yakınlarındaki Kâsiyün dağında da bir rasathane kuruldu. İslâm tarihinde ilk usturlap aleti de İbrahim el-Fezârî tarafından Abbasîler zamanında yapılmıştır. Me’mûn devrinde yetişen astronomlar, boylam derecesinin uzunluğunu bugünkü imkânlarla bulunan gerçek uzunluğa yakın bir rakamla tesbit etmişlerdi. 0 devrin meşhur astronomi âlimlerinden biri de Ebül-Abbas Ahmed el-Ferganîdir. Halife Mütevekkil zamanında Nü nehrinin tasmasıyla ilgili ölçmelere nezaret eden Fergânî, astronomi konusunda el-Medhal ilâ ‘ilmi hey’eti’l-eflâk adlı bir eser yazmıştır. Ancak Abbasîler devrinde İslâm dünyasının yetiştirdiği en büyük astronom, hiç şüphesiz Bet-tânFdir. Aynca Bîrûnî, Ömer Hayyâm, Nasîruddin et-Tûsî de meşhur astronomi bilginlerindendir. Astronomi ile bağlantılı olarak gelişmiş bir ilim dalı olan astroloji alanının en meşhur siması ise Ebû Ma’şer el-Belhi’dir. İslâmî anlayışa uygun olmamakla birlikte Abbasî halifeleri müneccimlere çok önem verir, savaşlara ve mühim işlere onlann fikirlerini almadan başlamazlardı. Nitekim Halife Mansûr Bağdat’ın temelini. Müneccim Ebû Sehl b. Nevbaht’tan şehrin uzun yıllar ayakta kalacağına dair bilgi aldıktan sonra atmıştı.
- Abbasilerde İlim ve Kültür Hayatı
- Abbasilerde Dil ve Edebiyat
- Abbasilerde İslami İlimler (Tefsir ve Kıraat)
- Abbasilerde İslami İlimler (Hadis)
- Abbasilerde İslami İlimler (Fıkıh)
- Abbasilerde İslami İlimler (Kelam)
- Abbasilerde İslami İlimler (Tasavvuf)
- Abbasilerde (Cebir, Geometri, Mantık vb.) İlimler ve Tercüme Faaliyetleri
- Abbasilerde Mantık ve Felsefe
- Abbasilerde Tıp İlmi
- Abbasilerde Astronomi
- Abbasilerde Matematik İlmi
- Abbasilerde Kimya İlmi
- Abbasilerde Tarih İlmi
- Abbasilerde Coğrafya İlmi
- Abbasilerde Sanat
- Abbasilerde Sanat (Mimari, Sivil, Cami Mimarisi)
- Abbasilerde Sanat (Minyatür, Hat ve Tezhip)
- Abbasilerde Sanat (El Sanatları)
- Abbasilerde Sanat (Çini ve Seramik)
TDV İslam Ansiklopedisi