Abdullah bin Muhammed bin Münazil Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

ABDULLAH b. MUHAMMED b. MÜNAZİL
 
Ebû Muhammed Abdullah b. Münâzil en-Nİsabûrî (ö. 330/941-42) İlk dönem Melâmîleri’nin Önemli temsilcilerinden biri. Gençlik yıllarında dinî ilimleri tahsil etti. Özellikle hadis ilmiyle meşgul oldu. Daha sonra tasavvufa yöneldi. Kaynak­lar onun Melâmetîler’in pîri Hamdûn el-Kassâr’ın en meşhur müridi olduğu ko­nusunda birleşmektedir. Şa’rânî ve Münâvî. şeyhinden sonra Horasan-Nİsabur bölgesinin en tesirli sûfîsi olan Ab­dullah b. Münâzil’i, Melâmetî şeyhi ola­rak tanıtırlar. Nİsabur’da vefat etti. Kabri Enbâr Şehitliği’ndedir.

Abdullah b. Münâzil’in tasavvufî dü­şüncesinin en belirgin özelliği, Melâmî-meşrep oluşudur. Kassâr’ın başlattığı bu anlayış onun fikir, görüş ve tesbitleriyle gelişmiş ve daha da berraklaşmış­tır. Kuşeyrî er-Risale’sinde Melâmetiyye terimine yer vermemekle birlikte, adı geçen iki zatın Melâmî olduklarını belirtir.

Abdullah b. Münâzil, “Kesb ve gay­retle beraber Allah’a tevekkül, kesbsiz halvet’ten iyidir” diyerek iç dünyalarını ve dervişliklerini gizli tutmak için iş ha­yatına atılan ve toplumla içli dışlı olan Melâmîler’in bu konudaki temel anla­yışlarına işaret eder. Ona göre kendini zayıf sayarak tasavvuf yoluna giren kuvvetlenir, kuvvetli olduğunu sanan ise zaafa düşer. Nefsin azgınlığına gem vurabilmek için dilenciliği bile tavsiye eden İbn Münâzil, her olaya sünnetullah açısından baKar ve arif olan kişi­nin hiçbir şeyi garip karşılamayacağını ifade eder. Dua etmediğini, kimseden de dua istemediğini söyleyerek rıza ve teslimiyetten ne anlaşılması gerektiğini ortaya koyar.

Bibliyografya
 
1- Sülemû Tabakâtü’s-şûfiyye (nşr. Nûreddin Şerîbe), Kahire 1389/1969.
2- Kuşeyrî. er-Risâie (nşr. Abdülhalım Mahmûd-Mahmûd b. Şerîf), Kahire 1972-74.
3- Attâr, Tezkiretil’l-evliyâ’ (nşr. R. A. Nicholson), Leiden 1905-1907.
4- Attâr, (trc. S. Uludağ), İstanbul 1985.
5- Lâmiî. Nefehât Tercüme­si.
6- Münâvî, el-Keuâkibü’d-dürriyye (nşr. Mahmüd Hasan Rebî’), Kahire 1357/ 1938.
7- Şa’rânî, et-Tabakalü’l-kübrâ, Ka­hire 1373/1954.
8- İbnü”l-İmâd, Şezerâ-tü’z-zeheb, Kahire 1350-51-Beyrut, ts. (Dâru İhya’l-türâsi’l-Arabî). II, 330.

TDV İslam Ansiklopedisi