İlhan KOMAN Heykeltıraş (Edirne 1921 – Stokholm 1986).
Türk heykeltıraşları arasında uluslararası bir düzeye yükselen tek sanatçı İlhan Ko-man’dır diyebiliriz. 1959’da Güzel Sanatlar Akademisi’nde asistan iken bu görevden ayrılarak İsveç’e gitmiş, orada evlenmiş, yerleşmiştir. Stockholm Tatbikî Güzel Sanatlar Okulu’nda öğretim görevli olarak çalıştı. Yaşamının son yirmi yılını ailesiyle birlikte yaşadığı ve atölye olarak da kullandığı Hulda adlı teknesinde geçirdi.
İlhan Koman 1941’de İstanbul Akademisi’-ne girmişti. 1946’ya kadar Rudolf Belling Atelyesi’ndeki başarılı çalışmalarından sonra diplomasını almış, Avrupa sınavını kazanarak Paris’e gitmişti. «Çağın estetiğine uyma», İlhan Koman için, çoklarında olduğu gibi, kişilik yoksunluğunun verdiği bir kopyacılık, yapmacıklı bir izleme olmadı. Gerçekten modern anlayışlı bir sanatçıydı ve Avrupa’daki çalışmaları, Belling Atelyesi’nde uyguladığı temel öğrenime doğal olarak ekleniyor, kişiliğini bulmasını sağlıyordu.
Koman, geleneksel araç ve gereçlerden çok çağdaş heykeltıraşlığın yeğ tuttuğu demir, bakır, alüminyum gibi maddeleri kullandı. Başından beri uyguladığı soyut çalışmalara, 1970-1971 yılları, ara sıra salt geometrik biçimlerin kullamlmasıyle meydana gelen «topolojik yüzeyler» planındaki araştırmaları ekledi. Demir çubuklar, kıvrımlar, kafes ve örgülerin birleştirilmesiyle meydana gelen anıtsal düzenlemelerde Ağ ve balıklar, Deniz yaratıkları, Leonardo da Vinci anıtı başta gelen yapıtlarıdır.
Leonardo anıtı bugün Stockholm’da, Yüksek Mimarlık Okulu önündeki parkta dikili büyük bir yapıttır. Büyük İtalyan sanatçısının dünyaca bilinen, bir yuvarlak içine yerleştirilmiş, bacak ve kolları açık çıplak adam heykeli canlandırılmıştır burada. İlhan Koman’m yapıtları New York, Washington, Montevideo, Stockholm ve Bruxelles müzelerinde yer almıştır.
Koman’ın Anıtbakir’deki yapıtları arasında dört heykel, iki kabartma, ayrıca da motif olarak dört çalışması bulunuyor. Gezer biyografisinden öğrendiğimize göre yabancı sanat basını zaman zaman heykeltıraşımızla ilgilenmiş, Paris’te yayımlanan Art d’Aujourdhui ve Prisma dergileri, Göteborg’ta Paletten dergisi, Stockholm’ün Konstrevy dergisi Koman üstüne incelemeler yayımlamıştır. Bu incelemelerin belki de en önemlisi, ünlü İngiliz sanat yazarı Herbert Read’in, Londra’da 1964’te yayımlanan A concise hictory of modern sculpture (Modern heykeltıraşlığın kısa tarihi) adlı denemesinde İlhan Koman’a ayırdığı önemli yerdir.