İmparatorluğu çöküşten kurtarmanın yolunu siyasi ıslahatta görenlerin baskısı altında II.Abdülhamid 23 aralık 1876’da Meşrutiyet’i ilân ettiğinde Osmanlı yönetiminde ilk olarak bir yasama meclisinin yer alması söz konusu oluyordu.
Meclis-i Mebusan, Mebuslar(milletvekili) Meclisi olarak da adlandırılır. Bu ilk parlamento deneyimi, Meclis-i Umumi (Genel Meclis) adı altında ve iki meclisli olarak, 20 Mart 1877’de çalışmalarına başladı. İki dereceli seçimler sonucu oluşan Heyet-i Mebusan veya bazen ifade edildiği gibi Meclis-i Mebusan (Milletvekilleri Heyeti), 69’u Müslüman ve 46’sı Müslüman olmayan 115 üyeden oluşmuştu.
19 mart 1877’de açılan bu ilk Meclisi Mebusan’ın ömrü uzun olmadı ve II.Abdülhamid 13 şubat 1878’de yetkisini kullanarak Meciis’i dağıttı. 17 ocak 1908’de Ahmet Rıza Bey’in başkanlığında, Sultanahmet’teki Adliye binasında toplanan İkinci Meclisi Mebusan da, dört yıllık süresini doldurduktan sonra 1912’de dağıldı. Bu meclisin yaptığı en önemli iş, çoğunluktaki İttihat ve Terakkiciler’in oylarıyle II. Abdülhamid’i tahttan indirmek oldu.
Osmanlı imparatorluğu’nda böylece 1876’da başlayan Meşrutiyet denemesinin sonraki aşamalarında sık sık kopukluklar görülür. Üçüncü Meclisi Mebusan’ın ise ömrü bir yılı geçmedi (4 mayıs 1912 – 18 ocak 1913). Dördüncü Meclisi Mebusan 1914’ten 20 aralık 1918’e kadar çalışabildi.