Nevit KODALLI Besteci (Mersin 1924 – Mersin 1 Eylül 2009).
İlk ve ortaöğrenimini doğduğu kentte yapan Kodallı küçük yaşta beliren müzik eğiliminin etkisiyle Ankara Devlet Konservatuvarı sınavlarına girmiş, okulda Necil Kâzım Akses’in öğrencisi olmuş, 1947 yılında bestecilik ve orkestra yöneticiliği sınıflarını tamamlamıştı. Ertesi yıl Millî Eğitim Bakanlığı tarafından Paris’e gönderilen sanatçı çalışmalarını Ecole Normale de Musique’te Arthur Honegger yanında sürdürdü, Nadia Boulanger ve Jean Fournet’den özel dersler aldı. 1953’te yurda dönen Kodallı Ankara Devlet Konservatuvarı öğretim üyeliğine atandı, 1955-1962 yıllarında Ankara Devlet Operası müzik yöneticisi yardımcılığında bulundu, bir ara aynı kurumun müdürü oldu.
1955 – 1991 yılları arasında Ankara Devlet Opera ve Balesi’nde orkestra şefliği yaptı. Operada idari görevler de aldı. 1971 – 1981 yılları arasında Devlet Balesi’nde yönetmenlik yaptı. 1981 yılında Devlet Sanatçısı ünvanı verilen Nevit Kodallı, 1985 yılında profesörlüğe yükseldi. 1980 yılından itibaren Çukurova Üniversitesi bünyesinde Kompozisyon Bölümü Kurulması için çabaladı ve 1989’da bölümün açılmasını sağladı. Aynı yıl Ankara’da Polifonik Korolar Derneği’ni kurdu.
Kodallı, Cumhuriyet çağında yetişmiş ikinci besteci kuşağının ilginç temsilcileri arasındadır. İlk verimlerinde sürekli atılımlarla seçkinleşmiş, her tür ve biçimdeki denemelerinde kendine özgü bir üslûbun varlığım kabul ettirmiş, kişiliğini bulduktan sonra aynı üslûbu tutucu bir ısrarla sürdürmesi nedeniyle yenileyici bir yön gösterememiştir. Kodallı’nın alışılmış tonal sistemle yazdıklarında ulusal ve bölgesel öğelerin kısıtlı bir düşünle kullanıldığı gözlenir. Özellikle opera ve oratoryo gibi büyük biçimlerde melodi ve ritim anlayışı daha çok evrensel alışkanlığa dönüktür. Modal eğilimi hemen hemen yok sayılır. Kodallı türlü oyunlar için verdiği eşlik müziklerinde lirik ve doğaçtan bir esinle çalışmış, her iklimde geçerli olmalarını öngörmüştür.
Başlıca Yapıtları
Oratoryo ve Kantat
- 1950 – 1952 “Op. 13 Atatürk Oratoryosu”, soprano, tenor, bariton, koro ve büyük orkestra için, Cahit Külebi’nin şiiri üzerine, İlk seslendirme: Ankara Devlet Operası Solistleri ve Hans Herner yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası.
- 1973 “Op. 25 Cumhuriyet Kantatı”, solo tenor, koro ve orkestra için, ilk seslendirme: Hikmet Şimşek yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası. Solist: Cemil Sökmen
Opera ve Bale Müziği
- 1954 – 1956 “Op. 16 Van Gogh”, beş perde; solistler, koro ve orkestra için, ilk temsil: Ankara Devlet Operası, şef: Kodallı.
- 1962 – 1964 “Op. 19 Gılgamış”, dört perde; solistler, koro ve orkestra için, Orhan Asena’nın librettosu üzerine; ilk temsil: Ankara Devlet Opera ve Balesi, şef: Kodallı.
- 1958 “Op. 17 Antigone”, büyük orkestra için,
- 1976 “Op. 27 Hürrem Sultan”, büyük orkestra için, ilk seslendirme: Ankara Devlet Opera ve Balesi Orkestrası, şef: Nevit Kodallı
Orkestra Eserleri ve Konçertolar
- 1946 “Op. 5 Suit”, ilk seslendirme: Hans Rosbau yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası
- 1948 “Op. 9 Sinfonia (do majör), ilk seslendirme: Hans Rosbau yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası
- 1969 “Op. 22 Telli Turna”, küçük orkestra için “suit”, ilk seslendirme: Hikmet Şimşek yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası
- 1980 “Op. 24 Ebru”, “kentet”in orkestra düzenlemesi, ilk seslendirilme: Hikmet Şimşek yönetimindeki C.S.O. solist: Gülay Uğurata
- 1974 “Op. 26 Güzelleme”, küçük suit, ilk seslendirme: Ankara Halkevi Orkestrası
- 1983 “Op. 28 Viyolonsel Konçertosu”, ilk seslendirme: Hikmet Şimşek yönetimindeki C.S.O. solist: Ali Doğan
Oda Müziği ve Koro Eserleri
- 1945 “Op. 3 Passacaglia ve fugue”, yaylılar orkestrası için
- 1945 “Op. 4 Sextet”, yaylı çalgılar için, ilk seslendirme: Ankara Radyosu, Orhan Borar, Fethi Kopuz, Behzat Şarıl, Naci Bolgi, Nusret Kayar, Enver Kakıcı
- 1947 “Op. 8 Kuartet No:1”, yaylılar için, ilk seslendirme: Tibor Varga Kuarteti, Darmstadt
- 1949 “Op. 10 Sinfoniette”, yaylılar orkestrası için, ilk seslendirme: Darmstadt Tiyatro Orkestrası, Şef: Herman Scherchen
- 1954 “Op. 15 Poema”, solo keman için, ilk seslendirme: Lico Amar, İsviçre Radyosu
- 1966 “Op. 21 Kuartet No:2”, yaylılar için, ilk seslendirme: Suna Kan, Ulvi Yüvelen, Ruşen Güneş, Doğan Cangal
- 1971 “Op. 23 Ebru”, piyanolu beşli, ilk seslendirme: Viyana Solistleri
- 1962 “Op. 20 Beş Halk Türküsü”, ilk seslendirme: Ankara Devlet Opera Korosu
Şan ve Piyano Eserleri
- 1946 “Op. 7 Yedi Şarkı” ilk seslendirme: Evin Örge, Bülent Arel
- 1949 “Op. 11 Pastiches” ilk seslendirme: Radyo Paris, Solist: Aydın Gün
- 1954 “Op. 14 iki şarkı” ilk seslendirme: Cemil Sökmen
- 1958 “Op. 18 Garip Şarkılar Albümü” ilk seslendirme: Selim Ünokur ve Nevit Kodallı
- 1942 “Op. 1 Ballad”, ilk seslendirme: Bülent Arel
- 1945 “Op. 2 Piyano için Parçalar” ilk seslendirme: Nevit Kodallı
- 1950 “Op. 12 Sonat” ilk seslendirme: Nevit Kodallı
- 1946 “Op. 6 Ostinato”, çocuklar için ilk seslendirme: Nevit Kodallı
(Nevit Kodallı’nın ayrıca 250 dolayında tiyatro müziği, çok sayıda marş ve çocuk şarkısı vardır.)