Zeki KOCAMEMİ Ressam (İstanbul 1901-1959).
1928 yılı, Türk resim sanatında bir dönüm noktasıdır. O yıl toplanan Müstakil Ressam ve Heykeltıraşlar Birliği, 1914 dönemi izlenimci ressamların eğilimine karşılık daha yapıcı, daha inşacı bir teknik getiriyor, batı plastik sanatlarıyle daha yakın ilişkiler kurmak istiyordu. Çallı İbrahim Atelyesi’nde yetişmiş Refik Epikman, Ali Çelebi ve Zeki Kocamemi gibi genç sanatçılar eski hocalarına bağlılıklarını sürdürmekle beraber, Paris ve Münih gibi sanat merkezlerinde yürüttükleri çalışmaların sonuçlarını yurda tanıtmak amacmdaydılar.
Zeki Kocamemi, yakın arkadaşı, sanat anlayışını paylaştığı Ali Avni Çelebi ile beraber Münih’te, Hans Hoffman’ın öğrencisi olmuşlardı. Kübizm ile konstrüktivizm (inşacılık) arası bir kişiliği olan bu alman hoca çizgisel düzeni tutuyor, resim sanatını her şeyden önce kitlelerin dengesinde, planların boşluk içinde yerli yerine yerleşmesinde görüyordu. Hoffman’a göre desen, bir geometrik sentezdi, doğal yumuşaklık daha sert, daha kesin bir biçimlendirme yoluyle tabloya aktarılmalıydı.
Bu yapıcı görüşü benimseyen Zeki Kocamemi yurda döndüğü 1928 yılından sonra sergilediği yapıtlarında türk resminde açılan yeni dönemin başlıca öncüsü olmuştu. Akdeniz’de ona «marangoz Zeki» derlerdi. Küçük yaşta babasını kaybetmişti, daha 16 yaşındayken, marangoz olan ağabey sinin yanında çalışmıştı.
Resmi görevindeki ilerleyişi çabuk oldu. 1930’da Akademi’nin İç Mimarlık bölümüne marangoz atanmışken, 1937’de Leopold Levy’nin Resim bölümüne şef olmasıyla ilkin asistanlığa, sonra öğretim görevliliğine getirildi.
Saksıda yeşillik inşacı tekniğin Türkiye’de ilk yapıtlarından sayılabilir. İzlenimci okulun gevşek desenli, renk tatlılığını öngören «havalı» tekniğine karşılık Kocamemi, sert çizgili, mimari nitelikte bir desen getiriyor, onu renkleri, planlan değerlendirecek bir araç olarak kullanıyordu. Akademide öğretim üyesi olduktan sonra kömür kalemle yaptığı desenleri Münih’te, Hoffman Atelyesi’nde yaptıklarına katarsak, Zeki Kocamemi’nin ne denli usta bir çizi ressamı olduğu belli olur. Mekkâre kolu ve Atatürk’ün cenaze töreni adlı iki büyük düzenlemesi var.