CHRISTO (1935)
Bulgar asıllı ABD’li heykelci ve tasarımcı. Paketleme (packaging) adı verilen sanatsal bir anlatım biçimi yaratmıştır.
Christo Jaracheff 13 Haziran 1935’te Bulgaristan’ın Gabrova kentinde doğdu. Christo adıyla tanınır. Sofya Güzel Sanatlar Akademisi’nde resim eğitimi gördü. 1952-1956 arasında Prag’da Burian Tiyatro-
su’nda çalıştı. Daha sonra bir yıl Viyana Güzel Sanatlar Akademisi’ne devam etti. 1958’de Paris’e gitti. Burada sanat eleştirmeni Pierre Restany’nin kurduğu Nouveaux Realistes (Yeni Gerçekçiler) grubunun üyesi oldu. 1961’de Paris’in Visconti Sokağı’n-da mazot bidonlarıyla bir Demir Perde oluşturdu. 1964’te New York’a yerleşerek ABD vatandaşlığına geçti.
Christo paketleme (packaging) sanatının yaratıcısı olarak tanınır. Paketleme, tamdık nesnelerin, doğal görüntülerin ve kent öğelerinin bez ya da yarı saydam bir plastik örtüyle kaplanmasıyla oluşturulan sanatsal bir anlatım biçimidir. Paketlemeye önce küçük nesnelerle başlayan Christo, giderek daha büyük ve gösterişli şeylere yönelmiş, ağaçlan, arabaları, yapıları kullanmaya başlamıştır. Paketlediği yapılar içinde İtalya’nın Spoleto kentindeki bir çeşme, Orta Çağ’dan kalma bir kule ve Chicago Çağdaş Sanatlar Müzesi de vardır. Avustralya’da Sydney’deki Little Bay Körfezi’ni (yaklaşık 350.000 m2 bir alan) bezle örtmesi ve Colorado’daki Grand-Hogback Vadisi’ne perde germesi, paketleme sanatının ilginç örneklerindendir. Christo belirli bir etki yaratmak için geçici olarak yaptığı paketlemeleri fotoğraf yoluyla saptar ve sergiler. Paketlemeyi amaçladığı yapılar için izin alamadığında ise paketleme işlemini fotomontaj yöntemiyle gerçekleştirir.
Christo’ya göre paketleme, geçici bir dönüştürme eylemidir. Tamdık ve varlığına alışılmış nesneleri paketlemekle onlara kolayca tammlanamayan bir duygu yüklemeyi amaçlar. Bu yolla, izleyicinin her gün görmeye alıştığı nesnelere ya da çevreye, yeni ve soruşturan bir biçimde bakmasını sağlar. Daha dev boyutlu girişimlerinde, sanatın doğal çevre ve kent ortamıyla ilişkisini irdeler.
• YAPITLAR (başlıca): Demir Perde, 1961; Paketlenmiş Ağaç 1966; Spoleto’da bir çeşme ve bir kulenin paketlenmesi, 1968; Chicago Müzesi’nin paketlenmesi, 1968; Avustralya’daki Little Bay Körfezi’nın bezle örtülmesi, 1969; Colorado’da Grand-Hogback Vadisi’ne perde gerilmesi, 1971.
• KAYNAKLAR: P.Restany, Figuratıve Art Since 194}, 1970; G.Woods, P.Thompson, J.Williams, Art Without Boundaries: 1950-1970, 1972.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi