CLARK, Colin Grant (1905 – 4 Eylül 1989)
İngiliz, iktisatçı. İktisatta kullanılan istatistik ve ölçüm tekniklerini geliştirmiştir.
2 Kasım 1905’te Londra’da doğdu. Oxford Ünivefsitesi’nde kimya mühendisliği öğrenimi gördü. 1924’temezunolduktansonraW.E.Beveridge,A.Young A.M.Carr-Saunders gibi tanınmış sosyal bilimcilere asistanlık yaptı. 1929 seçimlerini kazanarak başbakan olan Mac Donald’m kurdurduğu iktisadi Danışma Konseyi’ne girdi. Burada, J.M.Keynes,
G.D.H.Cole ve R.H.Tawney gibi tanınmış iktisatçılarla birlikte çalıştı. 1931’de Cambridge Üniversitesi’
ne istatistik okutmanı olarak atandı. 1937’de Melbourne ve Sidney üniversitelerinin konuk öğretim üyeliği çağrısını kabul ederek iki yıllığına Avustralya’ya gitti. Öğretim üyeliği süresi sona erince İngiltere’ye dönmedi ve 14 yıl daha Avustralya’da kaldı. Bu süre içinde sanayi bürosu müdürlüğü ve Queensland hükümetinde iktisadi danışman oldu.
1952’de hükümetle arasında doğan görüş ayrılıkları nedeniyle Avustralya’dan ayrıldı ve bir yıl yazarlık ve mali danışmanlık yaptı. Daha sonra Chicago Üniversitesi’nde konuk öğretim üyesi olarak çalıştı; 1953’te Oxford Üniversitesi Tarım İktisadi Araştırma Enstitüsü müdürlüğüne getirildi. 1958’de bu görevinden ayrılarak Avustralya’ya döndü. 1969-1977 arasında Monash Universitesi’nde öğretim üyeliği yapan Clark, 1977’den bu yana Queenşland Üniversitesi iktisat Fakültesi’nde iktisat danışmanlığı görevini sürdürmektedir.
Clark, Kuznets’le birlikte, ABD’li iktisatçı Mitchell’i izlemiş, iktisat biliminde istatistiki verilerinve ölçme tekniklerinin yaygın olarak kullanılmasını savunmuştur. Bu tekniklerin gelişmesiyle büyüme ve ekonometrik tahmin modellerinin kullanılması yaygınlaşmıştır.
Clark, 1932’de yayımlanan The NationalIncome 1924-1931 (“Milli Gelir, 1924-1931”) ve 1937’de yayımlanan National Income and Outlay (“Milli Gelir ve Gider”) adlı kitaplarında Ingiltere’nin istatistiki verilerini kullanarak iktisadi çözümlemeler yapmıştır. Daha sonraki The National Income of Austra-lia (“Avustralya’nın Milli Geliri”) ve A Critique of Russian Statistics (“Rus İstatistiklerinin Bir Eleştirisi”) adlı kitaplarında aynı işi SSCB ve Avustralya istatistikleri için yapmıştır. Clark, bu kitaplarında iktisat yöntemi ve kavramlarının geliştirilmesine önemli katkılarda bulunmuştur. Milli Gelir kavramı yanında, bir alternatif olarak Gayri Safi Milli Flasıla kavramını geliştirmiş, ilk kez üç aylık milli gelir tahmini yapmış, işgücü üretkenliği ile sabit sermaye verilerinde, zaman dizilerini kullanmıştır.
Clark, J.C.Crawford ile birlikte yazdığı, 1938’de yayımlanan The National Income of Australia adlı kitabında, milli gelir verilerinin yardımıyla çarpanı (multiplier) hesaplamaya çalışarak, Keynes’den önce bu kavramla ilgilenen ilk iktisatçı olmuştur. Ayrıca, toplam talebin, tüketim, yatırım, kamu harcamaları gibi bileşenlerinin tahminleri üstüne çalışan ilk iktisatçılardan biridir.
En önemli yapıtı, 1940’ta yayımlanan The Conditions of Economic Progress (“İktisadi Kalkınmanın Koşulları”) adlı kitabıdır. Bu kitapta çok sayıda ülkenin milli gelir hesapları karşılaştırmalı bir biçimde incelenmiştir. Clark, bu çalışmasıyla Batı iktisat biliminin en azından yüz yıldır gündeminde bulunan statik kaynak dağılımı, iktisadi dalgalanmalar gibi sorunlardan uzaklaşıp dikkatleri yeniden iktisadi büyüme sorunlarına çekerek, çağdaş kalkınma iktisadının başlangıç noktasını oluşturmuştur. 1949-1952 arasında çıkardığı Revieuı of Economic Progress adlı aylık dergide uygulamalı iktisat alanında çok sayıda makale yayımlamıştır.
Katoliklik’i benimsemesi araştırmalarını nüfusbilim konusunda yoğunlaştırmasında etkili olmuştur. Nüfusun büyüme oranı ile kişi başına gelirin ters orantılı değişkenler olmadığını öne sürerek doğum kontrolüne karşı çıkmıştır.
1954’te yayımladığı Welfare and Taxation (“Refah ve Vergilendirme”) adlı kitabında devletin, topladığı vergilerle halkın refahı için harcamalar yaptığı duruma oranla, hiç vergi almayıp harcama yapmadığı durumda halkın refahının daha büyük olacağını savunmuştur. Bu önerileri başta yandaş bulamamasına karşın, bir kuşak sonraki iktisatçılar arasında, özellikle Chicago Üniversitesi’nde ve Virginia Poli-teknik Okulu’nda oldukça yaygınlaşmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): The National Income, 1924-1931, 1932, (“Milli Gelir, 1924-1931”); National Income and Outlay, 1937, (“Milli Gelir ve Gider”); The National Income of Australia (J.G.Crawford ile), 1938, (“Avustralya’nın Milli Geliri”);A Critiqueof RussianStatistics, 1939, (“Rus İstatistiklerinin Bir Eleştirisi”); The Conditions of Economic Progress, 1940, (“İktisadi Kalkınmanın Koşulları”); The Economics of 1960, 1942, (“1960’m Ekonomisi”); Welfare and Taxation, 1954, (“Refah ve Vergilendirme”); The Economics of Subsistence Agriculture (M.Hassvell ile), 1964, (“Geçimlik Tarım İktisadı”); Population Gromth and Land Use, 1967, (“Nüfus Artışı ve Toprak Kullanımı”); Starvation or Plenty, 1970, (“Açlık veya Bolluk”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi