COHN, Gustav (1840-1919)
Alman, iktisatçı. Kürsü Sosyalistleri’ nin temsilciierindendir.
12 Aralık 1840’ta Marienwerder’de doğdu. 17 Eylül 1919’da Göttingen’de öldü. 1866’da Leipzig Üniversitesi’nde doktora yaptıktan sonra iki yıl süreyle Berlin’de bir istatistik seminerine katıldı. 1869’da doçent olarak Riga Politeknik Okulu’nda görev aldı. 1875-1884 arasında Zürih Politeknik Okulu’nda, 1884-1918 arasında da Göttingen Üniversitesi’nde ders verdi.
Gohn, 1870’lerde Almanya’da Kürsü Sosyalistleri olarak adlandırılan iktisatçılar grubundandır. 1872’de Brentano, Engel, Hildebrand, Knapp, Knies, Schmoller ve Wagner gibi o dönemin ünlü iktisatçılarıyla birlikte Verein für Sozialpolitik (Sosyal-poiitika Demeği) adlı derneğin kurucuları arasında yer aldı. Scbriften adlı bir de dergi çıkaran Kürsü Sosyalistleri, toplumsal reformdan yanaydılar ve iktisadi yaşamda ahlaki öğelere önem veriyorlardı. Cohn, System der Nationalökonomie (“Milli Ekonomi Sistemi”) adlı üç ciltlik kitabında klasik iktisat öğretisinin dışına çıkarak, ekonomi-politikte toplumsal, psikolojik ve ahlaki etmenlerin önemine dikkati çekti. O zamana dek yaygın olan soyut tümdengelim yönteminin tersine tarihsel incelemeye dayanan tümevarım yöntemini kullandı.
Cohn, Roscher, Lorenz von Stein ve A. Wagner’ le birlikte günümüz kamu mâliyesinin kurucusu sayılmaktadır. Finanzwissenschaft (“Maliye Bilimi”) adlı kitabında asgari geçim indirimi ve vergilerde kademelendirme konularının yanı sıra, vergilerde eşitlik konusunda da önemli görüşler getirmiştir. Cohn, ulaşım ekonomisi üzerine de çalıştı. Ingiltere’ ye yaptığı bir geziden sonra Untersuchungen über die englische Eisenbahnpolitik (“Ingiliz Demiryolu Politikası Üzerine İncelemeler”) adlı bir kitap yazdı. Meclis arşivlerindeki zengin belgelerden yararlanarak yaptığı bu çalışmada demiryollarının birleştirilerek devlet mülkiyetine geçirilmesinin gerekliliğini savundu.
• YAPITLAR (başlıca): Untersuchungen über die englische Eisenbahnpolitik, 2 cilt, 1874-1875, (“İngiliz Demiryolu Politikası Üzerine İncelemeler”); Finanzlage der Schmeiz, 1877, (“İsviçre’nin Mali Durumu”); Vokswırtschaftliche Aufsatze, 1882, (“iktisadi Makaleler”); Die englische Eisenbahnpolitik der letzten zehn jahre, 1873-1883, 1883, (“Son On Yılda İngiliz Demiryolu Politikası, 1873-1883”); Nationalökonomische Studien, 1886, (“Milli Ekonomi İncelemeleri”); Finanztuissenschaft, 1889, (“Maliye Bilimi”); System der Nationalökonomie, 3 cilt, 1885-1898, (“Milli Ekonomi Sistemi”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi