BRÜNING, Heinrich (1885-1970)
Alman devlet adamı. Nasyonal Sosyalistlerin iktidara gelmesini engellemek için çalışmıştır.
26 Kasım 1885’de Münster’de doğdu, 30 Mart 1970’te ABD’nin Vermont Eyaleti’nde Norwich’de öldü. Westfalen’li bir köylü ailesinin oğluydu. Hukuk, felsefe ve tarih öğrenimi gördükten sonra mali konularda uzmanlaştı. Bir süre Hıristiyan İşçi Sendikaları’nda yöneticilik yaptıktan sonra 1924’te Katolik Merkez Partisi temsilcisi olarak Reichstag’a (Alman meclisi) seçildi.
1929’da Katolik Merkez Partisi’nin başkanı oldu. 1930 başında Sosyal Demokrat Hermann Müller başkanlığındaki koalisyon hükümeti dağılınca, Mart 1930’da bir azınlık hükümeti kurdu. Büyük Dünya Bunalımı sonucu iktisadi çöküntü içine düşen Almanya’yı bu durumdan kurtarmak için bir program hazırladı.
Vergilerin artmasını, devlet harcamalarının kısılmasını, ithal edilen tarım ürünlerine yüksek gümrük vergisi konmasını, ücretlerde kısıntı yapılmasını ve işsizlik sigortasını içeren bu program meclisteki tüm partilerin muhalefeti sonucu onaylanmadı. Brüning, bunun üzerine olağanüstü koşullar için anayasanın devlet başkanına tanıdığı yetkiyi kullanarak programını uygulamaya başladı. Meclisteki yoğun muhalefete karşı Temmuz 1930’da meclisi dağıttı.
Eylül 1930’da yenilenen seçimlerde muhalefetin oylarının azalacağını umarken Nasyonal Sosyalist Parti eskisinden daha fazla milletvekiliyle meclise girdi. Bu sonuç karşısında Sosyal Demokratlar Brüning hükümetini desteklemeye karar verdiler. Ekim 1931’de Dışişleri Bakanı Julius Curtius hükümetten ayrılınca Heinrich Brüning dışişleri bakanlığını da üstlendi. Mart 1932’de yapılan seçimlerde Hindenburg’un seçilmesi için çalıştı.
Brüning, Hindenburg yeniden devlet başkanı seçilince Avrupa ülkelerinin eşit düzeyde silahlanması için bir öneri geliştirdi. Yabancı ülkelerce benimsenmeyen bu öneriden sonra genel silahsızlanma önerisine de Fransa karşı çıktı. Kısa bir süre sonra El’be ırmağının doğusundaki iflas etmiş çiftçilerin topraklarını halka dağıtma önerisi, doğuda toprakları olan Hindenburg’un onu Bolşeviklikle suçlamasına yol açtı.
Hindenburg, yardımcılarının da etkisiyle Brü-ning’i istifaya zorladı ve onun yerine yine Katolik Merkez Partisi’nden Franz von Papen’i başbakan atadı. Brüning 1933’te Nasyonal Sosyalist Parti’nin iktidara gelerek diğer tüm partileri kapatmasından sonra yurt dışına sürüldü. ABD’ye giderek Baltimore Katolik Universitesi’nde profesörlük yaptı. 1952’de bir süre için Almanya’ya döndü. Yaşamının sonuna değin siyasetle ilgilenmedi.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi