CABOT, John (1450-1499) İtalyan, kâşif. İngiltere adına keşif yolculukları yapmıştır.
Asıl adı Giovanni Caboto’dur. 1450’de Cenova’ da doğduğu sanılmaktadır. Ölüm yeri bilinmemektedir. 1461’de Venedik’e gitti ve 1476’da bu cumhuriyetin vatandaşı oldu. Orada bir ticaret ortaklığında çalıştığı sırada doğu Akdeniz kıyılarına yolculuk yaptı ve Mekke’ye gitti. Denizcilik bilgisini geliştirdi.
1484’te ailesiyle birlikte Londra’ya gitti. Batı’ya doğru gidildiğinde Asya’ya varılabileceğini düşünüyordu. Bu projesine destek sağlamak amacıyla 1490’ların başında Ispanya’ya gitti.
1495’te yeniden İngiltere’ye döndü. 1496’da Kral VII. Henry, Cabot’a bilinmeyen yerleri araştırması için gezilere çıkma yetkisi verdi. Cabot yolculukta elde ettiği malları Bristol’e getirebilecek ve burada bu malların ticareti onun tekelinde olacaktı. Columbus’ un İspanya adına gerçekleştirdiği keşifler Bristollü tüccarları Cabot’u desteklemeye yöneltmişti.
1496’da Cabot, Bristol’den tek bir gemiyle yola çıktı. Ancak kötü hava koşulları ve yiyecek sıkıntısı nedeniyle geri dönmek zorunda kaldı. 1497’de yanında 18 kişiyle birlikte yeniden Bristol’den yola çıktı. Bir süre İrlanda boyunca ilerleyen Cabot daha sonra batıya yöneldi ve Kuzey Amerika sahillerine vardı. Karaya çıktığı yerin neresi olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte, Newfoundland ya da Cape Race olduğu sanılmaktadır. Cabot bu topraklara İngiliz kralı adına el koydu. Daha sonra Nova Scotia ile Newfoundland’ın kuzey ucu arasında kalan bölgede yolculuğunu sürdürdü.
Asya’nın kuzeydoğu sahiline ulaşmış olduğunu sanan Cabot 6 Ağustos 1497’de Bristol’e döndü. Keşfettiği yerlerdeki toprağın çok verimli, iklimin de ılıman olduğunu açıkladı. Yeni yapacağı yolculukta eski vardığı yerden batıya doğru giderek Japonya’ya ulaşacağını düşündü.
1498’de kraldan yeni bir yolculuk için yetki alan Cabot 5 gemi ve 200 kişiyle Bristol’den ayrıldı. Gemilerden biri kaza geçirince İrlanda sahillerinde demirledi. Öteki gemiler kuzey İskoçya bölgesi boyunca batıya doğru yola devam ettiler. Bundan sonrası için kesin bir bilgi yoktur. Cabot’un yeniden Amerika’ya ulaştığı, güney sahilleri boyunca yoluna devam ettiği ve sonra İngiltere’ye döndüğü sanılmaktadır. Ancak diğer bir iddiaya göre Cabot’un gemisi yolculuk sırasında kaybolmuştur.
• KAYNAKLAR: R. Almagiâ, Gli îtaliani: Primi esplora-tori dell’America, 1937; S.E. Morison, Tbe European Discovery of America, 1971; J. A. Williamson, The Voya-ges of the Cabots and the English Discovery of North America, 1929; J.A. Williamson, The Cabot Voyages and Bristol Discovery un der Henry VII, 1962.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi