CALHOUN, John Caldwell (1782-1850)
ABD’li devlet adamı. Güneyli köle sahiplerinin önde gelen temsilcilerin-dendir.
18 Mart 1782’de Güney Carolina’da, Abbeville’ de doğdu, 31 Mart 1850’de Washington’da öldü. Iskoç-Irlanda asıllı Calvinist bir ailenin oğluydu.
1804’te Yale Üniversitesi’ni bitirdiken sonra Connecticut’da Tapping Reeves Hukuk Fakültesi’ne gitti. Bir akrabasıyla evlendikten sonra hukuk stajını yarıda bırakarak karısının geniş topraklarını işletmeye başladı.
1808’de Güney Carolina Yasama Meciisi’ne seçildi. İki yıl sonra da Güney Carolina temsilcisi olarak ABD Temsilciler Meciisi’ne girdi. Meclis sözcüsü Henry Clay tarafından Dış İşleri Komitesi başkanlığına getirildi. Calhoun’un savaş yanlısı tutumu 1812’de ABD’nin İngiltere’yle savaşa girmesinde önemli bir etken oldu. ABD’nin yenilgisiyle sonuçlanan savaştan sonra mecliste ordunun güçlendirilmesi yönünde çaba gösterdi. Koruyucu gümrük duvarlarıyla imalat sanayinin devlet tarafından desteklenmesini, ülkenin yollar ve kanallarla zengin bir ulaşım ağına kavuşturulmasını önerdi.
1817’de Başkan Monroe tarafından savaş bakanlığına getirildi. 1824-1828 arasında Başkan John Quincy Adams’ın yardımcısı oldu. 1828’de Andrew Jackson başkan seçildikten sonra da başkan yardımcılığını sürdürdü. 1828’de gümrükle korunan malların kapsamını genişleten bir yasa kabul edildi. Serbest ticaretten yana olan Güneyliler’in aleyhine Kuzeyli sanayicilerin desteklenmesi, Güney’de muhalefete yol açtı. Calhoun hazırladığı “South Carolina Expositi-on and Protest” (“Güney Carolina’ntn Durumu ve Muhalefeti”) adlı yazısında Güney’in gümrüklerden nasıl olumsuz olarak etkilendiğini dile getirdi. 1831’de bu doğrultudaki görüşlerini Kongre’de savundu ve bağımsız eyaletlerin Kongre’de kabul edilen bir yasayı anayasaya aykırı ilan edebilmelerini istedi. Gümrüklere muhalefet konusunda somutlaşan bu istemin ardında, aynı zamanda Calhoun’un Kuzeylilerim Kongre’de çoğunluk sağlayarak köleliği yasaklayacakları korkusu da yatmaktaydı. Beklentisinin tersine Güney eyaletlerinin çoğu önerisini reddettiler. Gümrükler konusundaki anlaşmazlık ise ancak 1833’te Calhoun ve Clay’in birlikte hazırladıkları uzlaşma sağlayan bir yasayla yatıştı. Jackson’un birinci başkanlık döneminin sonunda CalhounTa aralarında görüş ayrılıkları doğdu. Savaş bakanının yaptığı evliliği, hükümetteki bakanların eşlerinin toplumsal olarak uygun görmemeleri ve bu konudaki muhalefette Calhoun’un karısının başı çekmesi, Jack-son’la aralarında gerginliğe yol açtı. O sırada Jackson, 1818’de Texas’ın ele geçirilmesinde Calhoun’un, kendisinin saldırıyı yönetmesine muhalefet ettiğini öğrenince aralarındaki ilişki tümüyle kesildi. 1832’de Calhoun başkan yardımcılığından istifa etti. İstifasından sonra Güney Carolina’dan Senato’ya seçilen Calhoun yirmi yıl boyunca Güneyli toprak sahiplerinin çıkarları için çalıştı. Köleliği kaldırmaktan yana olanlara (Abolutionist) karşı mücadele etti.
Calhoun, siyasi görüşlerini iki kitapta topladı. Hükümetlerin zorunlu olarak çoğunluğun baskısıyla davrandıklarını ileri sürerek, anayasaların insanlar arasında eşitlik olmadığı gerçeği temel alınarak hazırlanması gerektiğini savundu. Yalnızca Güneyli köle sahiplerini “azınlık” olarak gören Calhoun “azınlıkların savunucusu” olarak tanındı. Hem ulusal birliğin korunmasını, hem de Güney eyaletlerine ayrıcalıklar verilmesini istiyordu. Calhoun’a göre birliği korumak için Güney’in istediği her hak tanınmalıydı. Büyük ölçüde James Madison’un görüşlerinden yola çıkan Calhoun eyaletlere Federal Meclis’te veto hakkı verilmesi istemini “azınlık” haklarını koruma kaygısıyla öne sürmüş; bunu özellikle de Güney’de köle kullanılmasının yasaklanmasına karşı bir önlem olarak düşünmüştü.
• YAPITLAR (başlıca): A Disguısitıon on Government 1851, (“Hükümet Üzerine Bir İnceleme”); A Discourse on the Constitution and Government, 1851, (“Anayasa ve Hükümet Üzerine Bir İnceleme”), The Works of John C. Calhoun, R.K. Cralle (der.), 6 cilt, 1851-1856, (“John C. Calhoun’un Çalışmaları”).
• KAYNAKLAR: M.L. Coit, John C. Calhoun: American Portrait, 1950; G.M. Capers, John C. Calhoun, Opportu-nist: A Reappraisal, 1960.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi