CORTÂZAR, Julio (1914-1984)
Arjantinli yazar. Çağdaş ve yenilikçi Latin Amerika edebiyatının önde gelen isimlerindendir.
Brüksel’de doğdu, Ocak 1984’te Paris’te öldü. İlk şiirlerini Julio Deniş adıyla yayımladı. 1960’larda, Küba’nın Latin Amerikalı aydınların merkezi olduğu yıllarda Havana’da bulundu. Genç romancıların tartıştıkları bir forum niteliğindeki Casa de las Americas adlı derginin editörlüğünü yaptı. Daha sonrrki yıllarda Fransa’ya gitti.
1960’ta yayımlanan ilk romanı Los premios (“Kazananlar”), piyangodan, ödül olarak, sonu bilinmeyen esrarengiz bir yolculuğa çıkmayı kazanan Arjantinliler’in öyküsünü anlatır, alegorik ve yergici bir üslupla yazılmıştır. Rayuela (“Seksek Oyunu”) ve Libro de Manuel adlı daha sonraki romanları ise Cortâzar’m edebi biçim ve kuralları sarsarak, roman türünün sınırlarını zorlayan anlatımım yansıtır. Romanlarının yanı sıra öyküleri de fantastik ve gerçeküstü öğelere yer veren bir anlatıma dayanır ve okur tarafından değişik biçimlerde yeniden kurulmaya yatkın bir yapıya sahiptir. Yazar, kurgu oyunlarıyla ve iki ayrı öyküyü iç içe geçiren tekniklerle anlatı bütünlüğünü bozar, ses ve söz oyunlarından da yararlanarak deneysel bir üslup geliştirir.Cortâzar’ın üslubu, Fransa’da Robbe-Grillet gibi yazarlarla gelişen nouveau roman (Yeni Roman) tarzına yakınlaşmakla birlikte, roman ve öykülerinin en büyük etki kaynağı Arjantinli yazar Jorge Luis Borges’tir. Yer yer Doğu felsefesinin etkileri de görülür. La isle a mediodıa y cuentas adlı kitabında yayımlanan “Las babas del diablo” adlı öyküsü Italyan yönetmen Michelangelo Antonioni’nin 1966 yapımı Blow-Up (Cinayeti Gördüm) adlı filmine konu olmuştur.
Asturias, Carpentier, Fuentes ve Garcia Mârquez gibi yazarlarla birlikte Cortâzar, Latin Amerika gerçekliğini irdeleyen, ancak bunu yaparken ülkelerinin sorunlarım ve yerel edebiyatını aşarak çağdaş ve yenilikçi bir Latin Amerika edebiyatı geleneği oluşturan yazarlar arasındadır.
• YAPITLAR (başlıca): Öykü: Bestiario, 1951; Final del juego, 1956, (“Oyunun Sonu”); Las armas secretas, 1959, (“Gizli Silahlar”); Historias de cronopios y famas, 1962; Relatos, 1970; La İsla a mediodıa y otros cuentos, 1971. Roman: Los premios, 1960, (“Kazananlar”); Rayuela, 1963, (“Seksek Oyunu”); Libro de Manuel, 1973, (“Ma-nuel’in Kitabı”). Şiir: Pameos y meopas, 1971.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi