DEBRAY, Regis (1940)
Fransız yazar ve siyaset adamı. Güney Amerika’daki gerilla eylemleri üstüne olan yazılarıyla tanınmıştır.
1941’de Paris’te doğdu. Zengin ve muhafazakâr bir Katolik ailenin çocuğuydu. Ecole Normale Superieure’de (Yüksek Öğretmen Okulu) felsefe eğitimi gördü. Öğrenimi sırasında felsefe doçenti Louis Althusser’in öğrencisi olan Debray, Fransız Komünist Partisi’ne girdi. Ancak bir süre sonra partiden çıkarıldı. 1961’de Küba’ya giderek köy eğitim seferberliğinde öğretmen olarak çalıştı ve Castro ile tanıştı. 1962’de Venezuela’daki gerillalar ile ilgili bir filmin çekiminde yönetmenlik yaptı. 1967’de Bolivya’da gerillalara katıldığı gerekçesiyle tutuklandı ve 30 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1970’te affedilerek serbest bırakılan Debray, ordan Şili’ye geçti. 1974’te Fransız Sosyalist Partisi’ne girdi. 1981’de Fransa Cumhurbaşkanı Mitterrand’m danışmanı oldu.
Debray 1967’de yayımlanan Revolution dans le revolution (Devrimde Devrim) adlı kitabında Latin Amerika’daki gerilla faaliyetlerini silahlı savunma, silahlı propaganda, gerilla üssü, parti ve gerilla gibi başlıklar altında incelemektedir. Ona göre bu kıtadaki baskıcı yönetimlere karşı verilecek mücadele gezgin gerilla birimlerince başlatılacak, süreç içinde halkın da katılmasıyla genişleyecektir. Böylece kitlelerin emperyalizme karşı verdiği mücadele, sosyalizme yönelen bir cepheyi kendiliğinden yaratacaktır. Debray bu görüşlerini biçimlendirirken arkadaşı Che Guevara’ nın görüşlerinden ve eylemlerinden etkilenmiştir.
Debray, 1979’da yayımlanan Le Pouvoir intellectuel en France (“Fransa’da Entelektüel, iktidar”) adlı kitabında Fransa’daki ulusal kültür kurumlarım, okulları ve basını incelemektedir. Kültürel üretimi, genel mal üretimi süreci içinde ele alarak, kitle iletişim araçlarının artan gücünün bu alanda yeni bir entelektüel azınlığın güçlenmesine neden olacağına işaret etmektedir.
• YAPITLAR (başlıca): Revolution dans le revolution, 1967, (Devrimde Devrim, 1967); Le Pouvoir intellectuel en France, 1979, (“Fransa’da Entelektüel İktidar”); Criti-que de la raison politique, 1982, (“Siyasal Usun Eleştirisi”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi