ROGERS, Carl Ransom (1902 – 4 Şubat 1987) ABD’li psikolog. Tedavi sürecini hastanın belirlediği bir psikoterapi yöntemi geliştirmiştir.
8 Ocak 1902’de Illinois Eyaleti’nin Oak Park kentinde doğdu. Wisconsin Üniversitesi’ne bağlı Agricultural College’dan 1924’te mezun oldu. Dünya Hıristiyan Öğrenciler Federasyonu’nun bir üyesi olan Rogers, din adamı olmak amacıyla New York’taki Union Theological Se-minary’ye girdi. Burada psikolojiye büyük bir ilgi duyarak din adamı olmaktan vazgeçti ve Columbia Üniversitesi Teachers College’da psikoloji öğrenimi gördü. Doktora çalışması sırasında çocuk psikolojisi üzerinde yoğunlaştı, 1928-1930 arası Rochester’da Çocukları Zorbalıktan Korama Derneği’nde psikolog olarak çalıştı. 1931’de klinik psikoloji doktorasını aldı. 1935-1940 arası Roches-ter Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak bulunan Rogers, bu dönemde tanıştığı Otto Rank’ın görüşlerinden etkilendi. 1939’da yeni kurulan Rochester Rehberlik Merkezi’nin ilk yöneticisi oldu; çocukların ruhsal sorunlarına ilişkin geleneksel ve yeni psikoloji yaklaşımlarını karşılaştırmalı olarak bir araya getiren yapıtı The Clinical Treatment of the Problem Child (‘ ‘ Sorunlu Çocuğun Klinik Tedavisi’ ’) yayımlandı. 1940’ta Ohio Eyalet Üniversitesi’nde psikoloji profesörü oldu. Danışma ve tedavi pratiği ve kuramı üzerine dersler vererek, geleneksel psi-koterapiye eleştirel yaklaşımını sürdürdü. Kendi geliştirdiği, hastayı merkeze alan (client-centered) psikoterapi yöntemini anlattığı Counseling and Psychotherapy (“Danışma ve Psikoterapi”) adlı yapıtını 1942’de yayımladı. 1945-1957 arasında bulunduğu Chicago Üniversitesi’nde kendi yöntemiyle hasta tedavi edecek bir kliniğin kurulma çalışmasına katıldı. Davranış ve kişilik üzerine görüşleriyle kendi tedavi yönteminin geliştirilmiş bir anlatımını içeren Client-centred Therapy (“Hasta-merkezli Terapi”) 195 l’de yayımlandı. 1957-1963 arasında psikiyatri ve psikoloji profesörü olarak Wisconsin Üniversitesi’nde ders veren ve araştırmalar yapan Rogers, şizofreni teşhisiyle eyalet hastanesinde yatan hastalara psikoterapi uygulaması üzerine çalıştı. 1964’ten itibaren Califomia’ da Western Davranış Bilimleri Enstitüsü’nde ve Kişi Araştırmaları Merkezi’nde “hasta-merkezli” psikoterapi yöntemini daha geniş ölçekte “kişi-merkezli yaklaşım” biçiminde, okul sistemleri, eğitim sorunları, evlilik kurumu gibi alanlarda uygulamayı sürdürmüş, çalışma gruplarıyla birlikte Asya ve Güney Amerika’da birçok ülkede sosyal psikoloji araştırmaları yapmıştır.
Rogers’ın hastayı merkez alan, bir başka deyişle yönetici, yönlendirici olmayan psikoterapi anlayışında, psikoterapi uzmanının görevi hastanın kendisini dışa vurmakta, bir “iç gezinti”ye çıkmakta özgür olabileceği ortamı sağlamaktır; hasta bu ortamda benliğini daha derinden kavrar, giderek kendine ve dünyaya ilişkin algılarını yeniden düzenler. Uzman öğüt vermek, görüş öne sürmek, ya da yorum yapmaktan kaçınmalıdır. Rogers’a göre hasta daha başlangıçta psikoterapi uzmanının, sorunlarına yanıt verecek kişi olmadığını bilmelidir. Uzmanın görevi, hastaya, benliğinin yüz yüze gelmekten korktuğu öğelerle karşılaşmasında yardımcı olmaktır, ama bunları hastanın kendisi bulur ve benliğini yeniden ör-
gütler. Hasta yardım gereksinmediğini hissettiğinde tedavi sonuçlanmış demektir.
Genç kuşak Amerikan psikologlarının birçoğunu derinden etkileyen Rogers, bilim yaşamı boyunca pek çok ödül almış, 1964’te Amerikan Hümanistler Derneği’nce Yılın Hümanisti seçilmiştir. Yapıtları Japonca’dan Portekizce’ye dek birçok dile çevrilmiştir.
• YAPITLAR (başlıca); The Clinical Treatment of the Problem Child., 1939, (“Sorunlu Çocuğun Klinik Tedavisi”); Co-unselling and Psychotherapy, 1942, (“Danışma ve Psikoterapi”); Client-centeredTherapy, 1951, (“Hasta-merkezliTerapi”); On Becoming aPerson: A Therapist’s View of Psychotherapy, 1961, (“Bir Kişi Olmak Üzerine: Bir Terapistin Psikoterapi Görüşü); Becoming Partners: Marriage and its Altematives, 1972, (“Eş olmak: Evlilik ve Alternatifleri”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi