SAINTE-BEUVE, Charles Augustin (1804-1869) Fransız, eleştirmen ve yazar. Çağdaş eleştirinin öncülerindendir.
23 Aralık 1804’te Boulogne-sur-Mer’de doğdu, 13 Ekim 1869’da Paris’te öldü. Boulogne’da başladığı öğrenimini Paris’te College Charlemagne ve College Bourbon’da sürdürdü. 1823’te Tıp Fakültesi’ne girdi. College Charlemagne’daki bir öğretmeninin kurduğu Le Globe gazetesine yazılar yazmaya başlayınca tıp öğrenimini yanda bıraktı. Bu gazetedeki yazılarıyla Goethe ve V.Hugo’nun beğenisini kazandı. La Revue des Deux Mondes gazetesine yazdığı “Portreler” dizisi ile adını duyurdu. Cr’ıtiques et portraits litteraires (“Eleştiriler ve Edebiyatçı Portreleri”) adlı kitapta topladığı bu yazılar, daha sonra genişletilmiş olarak Portraits litteraires, (“Edebiyatçı Portreleri”) Portraits de femmes (“Kadın Portreleri”) ve Portraits contem-porains (“Çağdaş Portreler”) adlarında üç ayrı yapıt oluşturdu.
Bir yandan da şiirler yazan ve Romantizm akımına yakınlık duyan St. Beuve Vie, poesies et pensees de Josepb Delorme (“Joseph Delorme’un Yaşamı, Şiirleri ve Düşünceleri”) adlı şiir kitabını imzasız yayımladı. 1837’de Lozan’a giderek Port-Royal adlı felsefe okulunun öğretisi üzerine dersler verdi. Bu derslerin ürünü olan altı ciltlik Histoire de Port Royal (“Port Royal’in Tarihi”) en önemli yapıtı sayılır. Aynı yıl yayımladığı şiir kitabı Pensees d’août’dan (“Ağustos Düşünceleri”) sonra şiiri bıraktı ve tümüyle eleştiriye yöneldi. 1840’ta Paris’teki Mazarin Kütüphanesi’nin yöneticiliğine getirildi. 1844’te Fransız Akademisi’ne seçildi.1848 Devrimi’nden duyduğu tedirginlik nedeniyle Belçika’ya gitti ve Liege Universitesi’nde Fransız edebiyatı dersleri verdi. 1849’da Fransa’ya döndükten sonra Le Constitutionnel gazetesinde başlayıp daha sonra Le Moniteur ve Le Temps’te sürdürdüğü haftalık eleştiri yazıları büyük ilgi çekti. Bu yazılarını Causeries du lundi (“Pazartesi Konuşmaları”) ve Nouveaux lundis (“Yeni Pazartesiler”) adlı yapıtlarında bir araya getirdi. 1852’de imparator ilan edilen III.Napoleon’un baskıcı yönetimini desteklemesi tepkilere yol açtı. 1854’te imparator tarafından College de France’a atandı, ancak öğrencilerin karşı çıkması üzerine derslerini sürdüreme-di. 1858-1862 arasında Ecole Normale Superieur’de ders verdi. 1865’te senatör seçildi. Senatoda düşünce özgürlüğünü savunan konuşmalan nedeniyle saygınlığını yeniden kazandı.
Yazarları değerlendirirken yapıtları ile birlikte yaşamöykülerinin ve kişiliklerinin de ayrıntılarıyla incelenmesi gerektiğini ileri süren St.Beuve’ün eleştiri konusuna getirdiği en önemli yenilik, bilimsel sayılabilecek bir sınıflandırmayı savunmasıdır. Bu bağlamda yazarları belirli topluluklar ya da kuşaklar içinde ele alma eğilimi ilk kez onunla ortaya çıkmıştır. St.Beuve eleştiride yansızlığı ilke edinmişse de, özellikle çağdaşlarına ilişkin değerlendirmelerinde zaman zaman öznel ve katı bir tutum takındığından, kimi yargıları günümüzde geçerliliğini yitirmiştir. Ancak 17. ve 18.yy’ın ikinci derecede önemli yazarlarıyla ilgili yerinde gözlemleri vardır.
• YAPITLAR (başlıca): Eleştiri: Tableau historique et critique de la poesie française au XVI. siecle, 1828, (“XVI.yy Fransız Şiiri Üzerine Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirme”); Critiques et portraits litteraires, 6 cilt, 1832-1839, (“Eleştiriler ve Edebiyatçı Portreleri”); Histoire de Port Royal, 1840-1859,6 cilt, (“Port Royal’in Tarihi”); Portraits litteraires, 3 cilt, 1844-1852, (“Edebiyatçı Portreleri”); Portraits de femmes, 1844, (“Kadın Portreleri”); Portraits contemporairıs, 3 cilt, 1846, (“Çağdaş Portreler”); Causeries du lundi, 15 cilt, 1851-1862, (“Pazartesi Konuşmalan”); Nouveaux lundis, 13 cilt, 1863-1870, (“Yeni Pazartesiler”); Premiers lundis, 3 cilt, 1874-1875, (“İlk Pazartesiler”). Şiir: Vie, poesies et pensees de Joseph Delorme, 1829, (“joseph Delorme’un Yaşamı, Şiirleri ve Düşünceleri”); Pensees d’août, 1837, (“Ağustos Düşünceleri”). Roman: Volupte, 1832, (“Şehvet”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi