ROSS, Edward Alsworth (1866-1951) ABD’li sosyolog. Ülkesinde sosyoloji biliminin kurucularındandır.
12 Aralık 1866’da Illinois Eyaleti’nin Virden kentinde doğdu, 22 Temmuz 1951’de Wısconsin Eyaleti’ndeki Madison’da öldü. Coe Collega’da öğrenim gören Ross, 1891’de Johns Hopkins Üniversitesi’ nden politik iktisat doktorasını aldı. 1891-1892 arasında Indiana, 1892-1893 yıllarında Cornell üniversitelerinde öğretim üyeliği yaptı. 1893’te Stanford Üniversitesi’nde maliye ve iş idaresi profesörü oldu. Stanford Üniversitesi’nde bulunduğu yıllarda sosyolojiye ilgi duyarak çalışmalarını bu alanda yoğunlaştırdı. 1900’de siyasi görüşlerine tepki duyan tutucu üniversite yönetiminin isteği üzerine görevinden ayrıldı. 1901-1906 arasında Nebraska Üniversitesi’nde, ardmdan 1937’de emekli oluncaya değin Wisconsin Üniversitesi’nde sosyoloji dersleri verdi. 1914-1915 yıllarında Amerikan Sosyoloji Derneği başkanlığı yaptı.
Ross, bilimsel çalışmalarını bir tarım toplumu olmaktan çıkıp kentleşme ve sanayileşme sürecine girişin, toplumsal ve iktisadi sorunları üstünde yoğunlaştırdı. 1901’de sanayileşmiş bir toplumda bireysel özgürlüklerin ve toplumsal istikrarın nasıl sağlanacağı sorularına yanıt arayan Social Control (“Toplumsal Denetim”) adlı ünlü kitabını yayımladı. Toplumun ve insanlığın ilerlemesinin durdurulamayacağına inanan Ross, sanayi toplumu ile cemaat değerleri arasında bir bireşimin gerekliliğini savundu.
1897-1904 arasında çeşitli yerlerde yayımlanan toplumsal Danvinizm’i ve Herbert Spencer’in toplum kuramını eleştirdiği yazılarını 1905’te bir araya toplayıp Foundations of Sociology (“Sosyolojinin Temelleri”) adıyla yayımladı. Bu yapıt, ABD’de sosyolojinin nesnesinin yeniden tanımlanmasının gerektiğini öne sürüşü ve toplumsal süreçlerin sömürü, işbirliği, rekabet gibi sosyolojik kavramlar çerçevesinde ele alınmasının zorunlu olduğunu vurgulayan ilk kitap olması nedeniyle önemli bir yere sahiptir. Ayrıca kolektif davranışlar ve toplumsal denetim konuları üzerine çalışan Ross, üniversitelerde toplumsal psikolojinin ayrı bir öğrenim ve araştırma dalı olmasına öncülük etmiştir.
• YAPITLAR (başlıca): Social Control, 1901, (“Toplumsal Denetim”); Foundations of Sociology, 1905, (“Sosyolojinin Temelleri”); Social Psychology, 1908, (“Toplumsal Psikoloji”); The Principles of Sociology, 1920, (“Sosyolojinin İlkeleri”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi