SATO EİSAKO (1901-1975) Japon devlet adamı. 1964-1972 arasında başbakanlık yapmıştır.
27 Mart 1901’de Yamaguçi bölgesindeki Tabuse’de doğdu, 4 Haziran 1975’te Tokyo’da öldü. 1924’te Tokyo imparatorluk Üniversitesi’nden hukuk doktorasını aldı. Devlet hizmetinde çeşitli görevler üstlendikten sonra 1948’de ulaştırma bakanı yardımcısı oldu, aynı yıl Liberal Parti’ye girdi. 1949’da Temsilciler Meclisi’ne seçildi. Başbakan Yoşida Şigeru’yla yakın bir işbirliği içinde çalıştı. 1952’de bayındırlık bakam oldu, ertesi yıl bu görevinden istifa ederek Liberal Parti’nin genel sekreterliğini üstlendi. 1955’te Liberal Parti’yle Demokratik Parti’nin birleşmesiyle kurulan Liberal Demokratik Parti’nin üst düzey yöneticilerinden biri oldu. 1957-1960 arasında ağabeyi Kişi Nobusuke’nin hükümetinde maliye bakanlığı, 1960’ta onun yerine geçen İkeda Hayato’nun hükümetinde uluslararası ticaret ve sanayi bakanlığı yaptı. İkeda’nın Kasım 1964’te hastalık nedeniyle emekliye ayrılmasından sonra parlamento tarafından başbakanlığa getirildi, aym zamanda İkeda’ mn yerine parti başkanı oldu.
II.Dünya Savaşı’nın bitişinden sonra ABD işgali altına giren Japonya, 1951’de imzalanan ABD-Japonya Güvenlik Antlaşması’yla ABD işgal güçlerinin belirsiz bir tarihe kadar Japonya’da kalmasını ve Ogasavara (Bonin) ile Ryu-Kyu Adaları’nın ABD Savunma Bakanlığı’na karşı sorumlu bir Amerikan yüksek komiserinin yönetimine bırakılmasını kabul etmişti. 1960’larda ABD’ye bağımlılığın azaltılması doğrultusundaki istekler arttı. Sato üniversitelerdeki eylemleri durdurmak amacıyla çıkardığı bir yasayla huzursuzluğun dokuz ayı aştığı üniversitelere eğitim bakanlığının el koymasını sağladı. Kasım 1967’de Washington’a bir gezi düzenleyerek Ogasavara Adaları’mn 1968’de Japonya’ya devredilmesi konusunda ABD yönetimiyle anlaşmaya vardı. Ancak ABD nükleer silahlann bulunduğu ve Doğu Asya’yı, özellikle de Vietnam ve Kore’yi kolayca denetleyebildiği Ryu-Kyu Adaları’ndan vazgeçmek istemiyordu. İç muhalefet artınca Sato, Kasım 1969’da yeniden Washington’a gitti ve başkan Richard Nixon’la Ryu-Kyu Adaları’nın 1972’de Japonya’ya devredilmesi, buranın nükleer silahlardan arındırılması, askeri üslere Japonya’daki öteki üslerle eşit statü kazandırılması ve Güvenlik Antla şması’nm her yıl gözden geçirilmek koşuluyla süresiz olarak uzatılması konularında anlaşmaya vardı. Bu antlaşma ilerici çevrelerce yeterli bulunmayarak Sato’nun ağır biçimde eleştirilmesine yol açtıysa da ona nükleer silahlann sınırlandırılması konusundaki çabaları nedeniyle 1974 Nobel Barış Ödülü’nü kazandırdı.
Sato’nun başbakanlığı döneminde Asya ülkeleriyle ilişkilerin ve ticaretin geliştirilmesine ve ABD dışında pazarlar aranmasma önem verildi. Yine bu yıllarda Japon sanayii ileri teknoloji gerektiren yatınmlara yönelerek hiçbir ülkenin ulaşamadığı bir büyüme hızına ulaştı. Sato Ryu-Kyular’ın resmen Japonya’ya devrinden kısa bir süre sonra, Temmuz 1972’de başbakanlıktan ve parti başkanlığından ayrıldı.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi