POGODİN, Nikolay Fyodoroviç (1900-1962)
SSCB’li oyun yazarı. Devrim sonrası Sovyet tiyatrosunun önde gelen yazarlarındandır.
16 Kasım 1900’de Tambov’da Don kıyısındaki bir Kazak köyünde doğdu, 19 Eylül 1962’de Moskova’da öldü. Asıl adı Nikolay Fyodoroviç Stukalov’ dur. Yoksul bir köylü ailesinden geliyordu. Çocukluğu, Kazak köylerinde dolaşarak terzilik yapan annesiyle birlikte geçti. Düzenli bir eğitim görmedi. Ciltçilik, marangozluk gibi işlerden sonra yazarlığa başladı. Uzun bir süre Pravda gazetesinde muhabirlik yaptı. 1930’larda sahnelenmeye başlanan oyunlarıyla Sovyet tiyatrosunun tanınan yazarları arasına girdi. Bir süre Teatr dergisini yönetti. 1941’de Stalin Odü-lü’nü, 1959’da Lenin Ödülü’nü kazandı.
Pogodin’in oyunları, yeni Sovyet toplumunun kurulma sürecini, bu süreç içinde karşılaşılan zorlukları, işçilerin bunları göğüsleme ve aşma mücadelelerini ele alır. Sovyet işçilerinin, genç bir Amerikalı komünist mühendisin yardımıyla bir traktör fabrikasını kurmalarını konu alan Temp (“Tempo”), suçluların çalışma kamplarında ıslah edilmelerini anlatan Aristokratı (“Aristokratlar”), Pogodin’in, yeni Sovyet toplum ve insanını oluşturma çabasını Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin politikasına bağlılıkla ve iyimser bir tutumla ele aldığı oyunları arasındadır. Çelovek s ruzhiem (“Silahlı Adam”), Kremlevskiye kuranti (“Kremlin’in Çanları”) ve Tret’aya patetiçes-kaya’dan (“Üçüncü Patetik”) oluşan ve Lenin’i sahne üstünde canlandıran tarihsel üçlemesi, Sovyet tiyatrosunun klasikleri arasına girmiştir.
Pogodin’in oyunları, zaman zaman Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin eleştirilerine uğramakla birlikte, döneminin resmi tiyatro anlayışıyla bağdaşan oyunlardır. Karakterlerden çok tiplerin egemen olması, toplumsal mesajların ağırlık kazanması ve son dönemlerindeki bazı oyunlar dışında bireyin çelişkilerinin fazla işlenmemiş olması gibi özellikleriyle bu oyunlar, genç Sovyet tiyatrosunun sınırlılıklarını taşır. Ancak Pogodin, sıradan insanların yaşamlarını zengin bir gözlemle yansıtabilmiş, böylelikle katı ve yüzeysel bir gerçekçilikten uzak kalmıştır. O dramaturgu adlı bir kuramsal yapıt ve film senaryoları da yazmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Oyun: Temp, 1930, (“Tempo”); M oy drug, 1932, (“Dostum”); Ar’ıstokrati, 1934, (“Aristokratlar”); Çelovek s ruzheim, 1937, (“Silahlı Adam”); Kremlevskiye kuranti, 1940, (“Kremlin’in Çanlan”); Sot-verenie mira, 1946, (“Dünyanın Yaratılışı”); Missuriiski vals, 1949, (“Missouri Vaİsi”); Tret’aya patetiçeskaya, 1958, (“Üçüncü Patetik”); Albert Einstein, 1961. Kuramsal: O dramaturgii, 1934.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi