RADIN, Paul (1883-1959)
Polonya asıllı ABD’li antropolog. İlkel toplumlarda din ve mitoloji konusunda önemli çalışmalar yapmıştır.
2 Nisan 1883’te Polonya’da Lodz’da doğdu, 21 Şubat 1959’da New York kentinde öldü. Yükseköğrenimini küçük yaşta gittiği New York kentindeki City College’ da yaptı. 1902’de mezun olduktan bir süre sonra tarih ve antropoloji okumak üzere Columbia Üniversitesi’ne girdi. Orada antropolog F.Boas’ın ve tarihçi J.H.Robin-son’m görüşlerinden etkilendi. Kuzey Amerika’da yaşayan Winnebago, Huave, Ojibvva, Fox, Zapotec, Wappo ve Vintur yerlileri arasında Boas’ın yönetiminde yapılan alan araştırmalarına katıldı. Wiscbnsin’de yaşayan Win-nebago yerlilerinin kültürel özelliklerini incelemeye ağırlık veren Radin, bu konuda bir çok monografi ve kitap yazdı. Özellikle Crashing Tbunder (‘ ‘Şiddetli Gök Gürültüsü”) adlı kitabı yerlilerden elde edilen otobiyografik bilgilerin kullanılmasında ilk ve en önemli yapıtlardan biri oldu. 1911’de doktorasını tamamladıktan sonra Kanada’da yapılan jeoloji araştırmalarına katıldı. Çeşitli zamanlarda Mills College’da, Black Mountain College’da, Kenyon Coüegc’da ve California, Fisk, Chicago, Cambridge ve Brandeis üniversitelerinde ders verdi. Radin ilkel toplumlar üzerine geliştirdiği tarihsel modelini, iktisadi ve toplumsal yapı, din, felsefe ve psikolojinin bireşimine dayandırmıştır. Çalışmalarım özellikle ilkel toplumda folklor, din ve dil üzerine yoğunlaştırmıştır. İlkel insan ve çağdaş insan zihniyeti arasındaki farkın niteliksel değil, yalnızca düzeysel bir fark olduğunu ileri sürmüştür. İlkel insanın da yaşam mücadelesinde derin, ayrıntılandırılmış ve anlaşılabilir tepkiler gösterdiğini savunarak, insanın ahlaki bilincinin uygarlığın gelişmesiyle arttığı doğrultusundaki görüşü benimsememiştir.
Kültürün gelişiminde bireyin rolünün önemini vurgulayan Radin, yaklaşımını kültürel çevre içinde ortaya çıkan olaylarda bireylerin gösterdiği tavırların incelenmesi merkezinde yoğunlaştırmıştır. Primitive Religion (“İlkel Din”) adlı kitabında, herhangi bir kültürdeki dindarlık derecesinin, bireyin eğilimlerine ve zekâsına bağlı olarak çok değişik olabileceğini belirtmiştir.
İlkel toplumlarda dinin incelenmesinde mit oluşturma sürecine ağırlık vermiş ve bu süreçte şaman ve sihirbaz-doktor gibi yaratıcı bireylerin çok önemli rolleri olduğunu savunmuştur. Winnebago yerlilerinin düzenbaz kimseler üzerine anlattıkları öyküleri incelemiş, The Trickster (‘ ‘Düzenbaz”) adlı kitabında S.Freud’un ve C.Jung’un psikoloji ve din arasındaki bağlantıyı irdeleyen görüşlerinin bir bireşimini yapmış ve düzenbaz kimselerin toplumu etkileyen yaratıcı bireyler olduğunu, etkilerinin mite dönüşerek, her yeni nesil tarafından tanrı, kahraman ya da soytarı olarak yeniden yorumlandığını belirtmiştir.
Antropolojide kültür-kişilik incelemeleri ve otobiyografik bilgilerin kullanılması alanlarında öncülük eden Radin, ayrıca dilbilim alanında da önemli çalışmalar yapmıştır. Kuzey Amerika yerli dillerinin bir bölümü arasındaki ilişkiyi ve birliği savunan bir sınıflama şeması geliştirmiştir.
• YAPITLAR (başlıca): The GeneticRelationshipoftheNorth American Indian Languages, 1919, (“Kuzey Amerika Yerli Dillerinin Genetik İlişkisi”); Crashing Thunder, 1926, (“Şiddetli Gök Gürültüsü”); Primitive Man as Philosopher, 1927, (“Filozof Olarak İlkel İnsan”); Primitive Religion, 1938, (“İlkel Din”); The Trickster, 1956, (“Düzenbaz”).
• KAYNAKLAR: S.Diamond, Culture in History: Essays in Ho-nor of Paul Radin, 1960.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi