ROSSO FIORENTINO (1494-1540) İtalyan, ressam. Maniyerizm’in temellerini atan sanatçılardan biridir.
8 Mart 1494’te Floransa’da doğdu, 14 Kasım 1540’ta Paris’te öldü. Asıl adı Giovanni Battista di Jacopo Rosso’dur; II Rosso olarak da bilinir. Yaşamının ilk dönemiyle ilgili bilgiler azdır. 1523’e değin Floransa’da çalıştı. 1524’te gittiği Roma’da gerçekleştirdiği freksler fazla beğenilmedi. Kentin 1527’de Ispanyollar tarafından yağmalanması üzerine Roma’ dan ayrıldı. Bir süre Umbria ve Arezzo’da çalıştı. 1530’da Venedik’teyken Fransa Kralı I. François tarafından Fontainebleau’ya çağrıldı. Yaşamının bundan sonrasını Fontainebleau Sarayı’nda François Galerisi adı verilen salonu süslemekle geçirdi.
Rosso’nun ilk yapıtlarında, Fra Bartellomeo, Andrea del Sarto ve Dürer’den gelen çeşitli etkilere karşın, Rönesans klasikçiliği ile bağdaşmayan bağımsız bir kişilik ortaya koyduğu görülür. Roma’da Raffaello ve özellikle de Michelangelo’nun yapıtlarını tanıdıktan sonra, resimlerinde anlatımcı öğeler artmıştır. Renk, biçimden soyutlanarak ayrı bir öğe haline gelmiştir. Olgunluk döneminin en güçlü örnekleri sayılan Musa, Jethro’nun Kızları Arasında ve Isa’nın Çarmıhtan İndirilmesi adlı yapıtlarında keskin köşeli biçimler, dengesiz kuruluşlar ve gerçekdışı bir etki yaratan ışık kullanımı, Rosso’nun sanatının başlıca özellikleri olarak dikkati çeker. Son döneminin resimleri ise çeşitli karmaşıklıklar, mekânsal belirsizlikler, abartılmış biçimler ve uyumsuz renklerle öne çıkar. Rosso’nun sanatı genelde Maniyerizm’in yayılmasında Pontormo’ nunkinden daha etkili olmuş, Fransa’daki çalışmaları ise Fontainebleau Okulu adı verilen Kuzey Maniyerizmi’ nin temellerini oluşturmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Meryem’in Göğe Yükselmesi, 1517, Santissima Annunziata Kilisesi, Floransa; Bakire Meryem Dört Azizle Birlikte, 1518, Uffizi Galerisi, Floransa; Isa’nın Çarmıhtan indirilmesi, 1521, Pinacoteca, Volterra; Meryem’in Evlenmesi, 1523, San Lorenzo Kilisesi, Floransa; Musa, Jethro’nun Kızları Arasında, 1523, Uffizi Galerisi, Floransa; Havva’nın Yaratılması, 1524-1527, Santa Maria della Pace Kilisesi, Roma; Isanın Düşüşü, 1524-1527, Santa Maria della Pace Kilisesi, Roma; François Galerisi süslemeleri, 1530-1540, Fontainebleau Sarayı.
• KAYNAKLAR: P. Barocchi, II Rosso Fiorentino, 1950.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi