SKIDMORE (1897-1962) OWINGS (1903-1984) MERRILL (1896-1975) ABD’li mimarlar. Gökdelenleriyle cam takma yüzlü çelik iskelet yapım yönteminin yetkin örneklerini vermişlerdir.
Louis Skidmore 8 Nisan 1897’de Indiana’da, Lawrenceburg’da doğdu, 27 Eylül 1962’de Florida’ da, Winter Haven’da öldü. Mimarlık öğrenimine Illinois Eyaleti’nde Peori’de Bradley Politeknik Enstitüsü’nde (bugün Bradley Üniversitesi) başladı, bu okulu 1917’de bitirdi. 1921-1924 arasında Cambridge’deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde öğrenim gördü. 1924’te öğrencilere verilen Rotch Özel Odülü’nü kazandı. 1926’da kazandığı gezi bursuyla Avrupa’ya gitti, 1927’de Roma’daki Amerikan Akademisi’nde konuk öğrenci oldu. 1929’da ülkesine döndü. Chicago’da 1933’te açılması tasarlanan Yüz Yıllık İlerleme adlı serginin tasarımcılığma getirildi ve bu görevini 1935’e değin sürdürdü. 1936’da Nathaniel Owings ile ortak bir mimarlık bürosu açtı, 1937’de de bu büronun New York şubesini kurdu. 1955’te emekli oldu.
Skidmore, New York Yapı Kongresi başkanlığı, New Jersey’deki Princeton Üniversitesi Mimarlık Okulu Danışma Konseyi başkanlığı, New York’daki Birleşmiş Milletler ve Ann Arbor’daki Michigan Üniversitesi danışman mimarlıklarında bulunmuştur. Amerikan Mimarları Enstitüsü’nün üyesidir ve 1948’de bu kuruluşun onur madalyasını, 1957’de de altın madalyasını kazanmıştır.
Nathaniel Alexander Owings 5 Şubat 1903’te Indianapolis’te doğdu. 1921’de Urbana’daki Illinois Üniversitesi’nde başladığı eğitimini 1922’den sonra New York’da Ithaca’daki Cornell Üniversitesi’nde sürdürdü ve 1927’de mimar oldu. Chicago’da kurulacak serginin mimarlık bürosunda tanıştığı Louis Skidmore ile 1936’da bir büro açtı. Bu büronun Chicago şubesini, emekli oluncaya değin yönetti.
Owings 1948-1951 arasında Chicago Planlama Komisyonu başkanlığı, 1964-1967 arasında California Karayolları Güzel Manzaralı Yollar Komisyonu ikinci başkanlığı, 1964-1973 arasında başkent Washington DC’deki Pennsylvania Caddesini Tasarlama Geçici Komisyonu üyeliği, 1966-1970 arasında ABD İç İşleri Bakanlığı Ulusal Parklar, Tarihsel Sitler, Yapılar ve Anıtlar Danışma Kurulu üyeliği 1970-1972 arasında aynı kuruluşun başkanlığı, 1967-1970 arasında ABD Eyaletler Arası Karayolu Sisteminin Kent Tasarımı İlkeleri Komisyonu başkanlığı ve Roma’daki Amerikan Akademisi’nin mütevelli kurul üyeliği görevlerinde bulunmuştur. Ülkesinin çeşitli öğrenim kuramlarından onursal ödüller almış olan Owings, Amerikan Mimarları Enstitüsü’nün üyesidir.
John Ogden Merrill 10 Ağustos 1896’da Minne-sota’da St. Paul’da doğdu, 13 Haziran 1975’te öldü. 1914-1916 arasında Madison’dakiWisconsinÜniversi-tesi’nde başladığı yapı mühendisliği eğitimini 1919’dan sonra Cambridge’deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde sürdürdü ve bu okulu 1921’de bitirdi. Chicago’da Granger ve Bollenbacher’in bürolarında çalıştıktan sonra ABD Konut Bürosu’nun Orta-Batı Eyaletleri başmimarlığım yaptı. 1939’da, Skidmore ve Owings tarafından kurulmuş olan mimarlık bürosuna ortak olarak katıldı ve 1958’de emekli oldu.
Merrill 1947-1949 arasında Chicago Yapı Yönetmeliğini Yenileştirme Komisyonu başkanlığında bulundu. Amerikan Mimarları Enstitüsü’nün üyesidir, bu kuruluşun Chicago kesimi başkanlığını yapmış ve 1968’de onur ödülünü kazanmıştır.
SOM Kısaca SOM olarak anılan bu mimarların ilk Mimarlık yapıtlarım verdikleri 1940’larm başı, ABD mimarlığı -bürosu na bir süreden beri egemen olan Yeni Klasikçilik
(Neo-Klasizm) anlayışının sona ermeye başladığı yıllara rastlar. 1930’larm sonuna doğru çağdaş mimarlık düşüncelerini geliştiren Alman mimarları ülkelerinden ayrılıp ABD’ye gitmişler, düşüncelerini burada uygulayarak bu ülkenin mimarlığını etkilemeye başlamışlardı. Çelik iskelet taşıyıcıları ve takma yüzleri (giydirme cephe) prizmatik bir biçimlendirme anlayışı içinde kullanan, üstün nitelikli yapı gereçlerini seçerek bunları yetkin ayrıntı çözümleriyle bütünleştiren, uygulamaları büyük bir özen ve titizlikle gerçekleştiren SOM’nin mimarlığı, bu mimarlar içinde en çok Mies van der Rohe’nin düşüncelerine yakın olmuştur.
SOM’nin özelliklerinden biri dünyanın en büyük mimarlık bürolarından olmasıdır. Chicago ve New York bürolarının yanı sıra, San Francisco, Portland, Oregon ve Washington DC’de şubeleri vardır. Çok sayıda yönetim yapısı ve gökdelen üretmiş oldukları ABD’den başka Federal Almanya, İngiltere, Bermuda, Hong Kong, Endonezya, Belçika, Hollanda, Hawaii, Mısır, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Iran gibi dünyanın çeşitli ülkelerinde yapıları bulunmaktadır. Cidde’de yaptığı Uluslararası Havaalanı SOM’ye 1983 Ağa Han Mimarlık Ödülleri’nden birini kazandırmıştır. Öncelikle örgütleme ve yönetim işlerini üstlenmiş olan üç ortak, bürolarında yeni tasarımcılara olanaklar sağlamışlardır. Bunlar arasında Charles Bassett, G.Bunshaft, Bruce J.Graham ve Walter Netsch gibi mimarlar bulunmaktadır. Merrill’ in mühendisliğinden gelen yapıyla taşıyıcı strüktür arasında uyum sağlama kaygısı, onları Fazlur Khan ve Myron Goldsmith gibi mühendislerle de sıkı bir işbirliğine götürmüştür.
• YAPITLAR (başlıca): Mimarlık: Atom Kenti Yerleşmesi, 1942-1946, OakRidge/Tennessee, ABD; Lake Meadoms Konut Yerleşmesi, 1949-1950, Chicago; Lever House Gökdeleni, 1952, New York; Hilton Oteli (G.Bunshaft ve S.H. Eldem ile), 1955, İstanbul; Connecticut Genel Yaşam Sigortası Şirketi, 1957, Bloomfield/Connecticut, ABD; Inland Steel Şirketi Yönetim Merkezi, 1958, Chicago; Pepsi Cola Yönetim Merkezi, 1960, New York; Union Carbide Yönetim Merkezi, 1960, New York; Chase Manhattan Bankası, 1961, New York; Hava Kuvvetleri Akademisi, 1962, Colorado Springs, ABD; Yale Üniversitesi Beinecke Ender Yapıtlar Kütüphanesi, 1963, New Haven/Connecticut, ABÎ);Lambert Bankası, 1965, Brüksel; Alcoa Gökdeleni, 1968, San Francisco\John Hancock Merkezi, 1970, Chicago; Sears Gökdeleni, 1974, Chicago; Cidde Uluslararası Havaalanı, 1975-1979, Suudi Arabistan. Kitap: SOM, Construction, Town Planning and Housing in Turkey, 1951, (Türkiye’de Yapı, İmar ve Mesken Konusunda Rapor, 1951); N.A. Owings, The American Aesthetic, 1969, (“Amerikan Estetiği”); The Spaces in Between: An Architect’s Journey, 1973, (“Arada Kalan Boşluklar: Bir Mimarın Gezisi”).
• KAYNAKLAR: A.Drexler (A.Menges ile), The Architecture of Skidmore, Owings and Merrill 1963-73, 1974; H.R.Hitchcock (E.Danz ile), The Architecture of Skidmore, Otoings and Merrill 1950-1962; 1962; C.Woodward (L.Futagawa ile), Skidmore, Owings and Merrill, 1968.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi