SEFERİS, Yorgo (1900-1971) Yunanlı şair. Eski Yunan uygarlığının parlak yapıtları ile çevresine yabancılaşan çağdaş insanın kopukluğunu dile getirmiştir.
Yorgo Seferiadis 13 Mart 1900’de İzmir’de doğdu, 20 Eylül 1975’te Atina’da öldü. Şiirle uğraşan bir hukukçunun oğludur. Yaşamının ilk on dört yılını İzmir’de geçirdi. 1914’te I. Dünya Savaşı’nın başlaması üzerine ailesi Atina’ya göç edince, ortaöğrenimini orada tamamladı. 1918’de babasının avukatlık ettiği Paris’te hukuk öğrenimine başladı. İlk şiirlerini bu dönemde yazdı. 1924’te İngilizce’sini ilerletmek için bir süre Londra’da kaldıktan sonra, ertesi yıl Atina’ya dönerek Dış İşleri Bakanlığı’nda görev aldı. Bu görevdeyken şiir, eleştiri ve çeviri alanındaki çalışmalarını da sürdürdü ve ilk şiir kitabı Strofı (Kıtalar”) 193l’de yayımlandı.Aynı yıl Yunanistan’ın Londra konsolosluğuna atandı. Daha sonra Arnavutluk, Güney Afrika, Mısır ve Türkiye’de konsolos ve müsteşarlık görevlerinde bulundu. 1951-1953 arasında Londra’da elçilik müsteşarlığı yaptı. 1953’te atandığı Yunanistan’ın Beyrut büyükelçiliğini 1957’ye kadar sürdürdü. 1957-1962 arasında Londra’da büyükelçi olarak görev yaptıktan sonra emekliye ayrıldı. 1963’te Nobel Edebiyat Ödülü’nü alan ilk Yunan şairi oldu.
Seferis’in kişisel yaşamını olduğu kadar sanatını da etkileyen en önemli olay 1922’de İzmir’in yakılması ve Yunanlılar’ın Anadolu’da bozguna uğramalarıdır. Bu olaydan sonra Seferis kendisini çocukluğuna bağlayan köklerden ve anılardan kopmuş bir sürgün olarak görmüştür. Şiirlerinde sık sık rastlanan “öteki kıyı”, “öteki dünya”, “öteki yaşam” yitirmiş olduğu ve düş gücüyle yeniden bulmaya çalıştığı köklerinin simgeleridir. İlk şiir kitabı Strofı, başka ülkelerdeki öncü şiir örnekleriyle karşılaştırıldığında şaşırtıcı bir yanı olmamakla birlikte tutucu Yunan eleştirmenlerini epeyce tedirgin etmişti. Bir bölümü, daha sonra Theodorakis’in bestelediği uyaklı dörtlüklerden oluşan bu kişisel aşk şiirlerinde Seferis o yıllarda yaygın olan kalıplan kullanmış, ama dili yoğunlaştmp biçime çok daha belirgin bir çekidüzen vermiş, o dönemin aşınmış sıfatlarından ve beylik uyaklanndan kurtulmayı başarmıştı.
1932’de yayımladığı / Sterna’da (“Sarnıç”) gene ölçülü uyaklı, ama daha uzun bir şiir türünü denedi. Bu şiirinde “samıç”ı biriktirdiği duru sularla yaşama kaynaklık eden bir imge olarak görüyordu. 1935’te yayımladığı Mithistorima (Destansı Öykü)ise başlangıçtan beri kullanmakta olduğu şiir dilini ve tekniğini tam bir olgunluğa eriştirdiği bir yapıttır. 24 şiirden oluşan bu yapıt, bütün çağdaş Yunan şiirinin evriminde bir dönüm noktası sayılır. Destansı Öykü Yunanlılar’ın yaşam ve kültüründe sürüp giden Yunanlı-Rum, klasik-klasik sonrası, aydınların dili-halk dili, geçmişin parlak başarıları-bugünün başarısızlıkları arasındaki uçurum üzerinde bir köprü görevini yerine getirir. Oldukça esnek, içeriği ve biçimi arasında eşsiz bir uyum sağlayan bir özgür koşukla yazılmış olan bu yapıt, bazı benzerlikler gösterdiği T.S. Eliot’un The Waste Land (Çorak Ülke) şiiri gibi yaşamın kaynaklarını bulma yolunda girişilen bir arayışı dile getirir. Daha sonra yazdığı Kikhli (Ardıç Kuşu), Himerologio I, II, III (“Seyir Defteri I, II, III”) ve Tetradio gimnasmaton (“Alıştırma Defteri”) gibi şiir kitaplarında da kendi geçmişine, ülkesinin tarihine ve doğaya yönelen bir arayışın trajik duyarlığını dile getirmiştir.
Eleştiri ve deneme türlerinde de önemli bir yeri olan Seferis Dokimes başlığı altında yayımladığı denemelerinde yalnız edebiyat değil, tarih, eğitim, felsefe ve güzel sanatların öbür dallarıyla ilgili düşüncelerini gösterişsiz bir anlatımla, ama aynı zamanda yoğun bir inançla açıklamıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Şiir: Strofı, 1931, (“Kıtalar”); IS tema, 1932, (“Sarnıç”); Mithistorima, 1935, (Destansı Öykü, 1965); Tetradio Gimnasmaton, 1940, (“Alıştırma Defteri”); Himerologio Katastromatos 1, II, III, 1940-1955, (“Seyir Defteri I, II, III”); Kikhli, 1947, (Ardıç Kuşu, 1979); Tria Krifa Poimata, 1966, (Üç Gizli Şiir, 1971). Düzyazı: Treis meres sta monastiria Kappadokias, 1953, (“Kapa-dokya Manastırında Üç Gün”); Dokimes, 1962, (“Denemeler”).
• KAYNAKLAR: A. Karandonis, O poitis Yorgos Seferis, 1957; G.P. Savidis, Gia tou Seferi, 1961.
Türk Ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi