KIZILIRMAK, Abdullah (1925-1983) Türk astronomi bilgini. Ege Üniversitesi Gözlemevi’ni kurmuş, Türkiye’ de astronomi öğretiminin gelişmesine katkıda bulunmuştur.
16 Şubat 1925’te Kayseri’de doğdu, 4 Aralık 1983’te İzmir’de öldü. İlk ve ortaöğrenimini doğduğu kentte tamamladı. 1947’de Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi’nden matematik ve astronomi lisansı aldı. 1952’ye değin Antakya, Balıkesir ve Ankara’da lise öğretmenliği yaptı. 1952’de Ankara Üniversitesi’nde asistan olarak çalışmaya başladı. 1954-1956 arasında Almanya’da, Heidelberg Gözlemevi’nde fotoğraf ve tayf yardımıyla yıldızların parlaklıklarının belirlenmesi konusunda araştırma yaptı. 1957’de Ankara Üniversitesi’nde, meteoritlere ilişkin çalışmasıyla doktorasını verdi. 1958’de bu kez Carl-Zeiss kuruluşunun konuğu olarak gittiği Almanya’da altı ay süreyle astronomi aygıtları üzerinde incelemeler yaptı. 1960’ta doçent oldu ve Ankara’da Ahlatlıbel’deki Gözlemevi’nin kuruluş hazırlıklarında görev aldı.
1963’te öğretim kadrosuna katıldığı Ege Üniversitesi’nde önce astronomi bölümünü kuran, ardından bir gözlemevinin kuruluşuna ilişkin çalışmaları başlatan Kızılırmak, 1966’da profesörlüğe getirildi. 1975’te görevlendirildiği Elazığ Fırat Üniversitesi’nde Fen Fakültesi’nin kuruluşunu gerçekleştirdi. Bir yıl bu fakültenin dekanlığını yaptıktan sonra döndüğü Ege Üniversitesi’nde de Fen Fakültesi’nin dekanlığına seçildi. 1981’de emekli oluncaya değin dekanlık ve bölüm başkanlığı görevlerini birlikte yürüten Kızılırmak, 1964’te İngiltere’deki Edinburg Gözlemevi’nde, 1966’da ABD’deki Virginia Üniversitesi’nde, 1973’te de Almanya’daki Bamberg Gözlemevi’nde araştırmalar yapmış, Dünya Astronomi Birliği ve Uluslararası Meteorit Derneği de aralarında olmak üzere birçok bilimsel kuruluşun ve Türk Dil Kurumu’nun üyeliğine seçilmiştir.
Meteoritler, özel yıldızların özellikleri, örten değişken yıldızların fotometrik verileri, çok renk fotometrisi, yıldız tayflarının çözümlenmesi ve Gökada dönmesinin diferansiyel formülleri konularında değerli araştırmalar yapan ve çok sayıda makale yayımlayan Kızılırmak, Türkiye’de astronomi öğretimini gerek nicelik, gerek nitelik yönünden ileri götürmeyi amaçlayan çalışmalara da öncülük etmiştir. Kuruluşunu gerçekleştirdiği Ege Üniversitesi Gözlemevi’nde, Alman astronom Kienle ile birlikte hazırladığı araştırma programları çerçevesinde pek çok araştırmacı astronom yetişmesini sağlamış, yayımladığı ders kitaplarıyla astronomi öğretimine katkıda bulunmuş ve Türkçe’ye bir astronomi terimleri sözlüğü kazandırmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Mean Balmer Line Strength and Variability of Peculiar Stars (J.Wood ile), 1967, (“Özel Yıldızların Örtalama Balmer Çizgi Güçleri ve Değişkenlikleri”); Minima and New Light Elements for Eclipsing Binaries (E.Pohl ile), 1969, (“Örten Değişken Yıldızların Minimum ve Yeni Işık Öğeleri”); Photoelectric Minima and Eclipsing Binaries (E.Pohl ile), 1970-1976, (“Fotoelektrik Minimum ve Örten Değişken Yıldızlar”); Gök Atlası, 1970; Astronomi Dersleri I, II, III, 1964-1970; Gökbilim Terimleri Kılavuzu, 1969; Gök Mekaniği, 1971.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi