Halil İnalcık (d. 7 Eylül 1916, İstanbul), Türk tarihçi.
İnalcık, aslen Kırım Tatarıdır. Balıkesir Muallim Mektebi’ni tamamladı. 1935’te Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Yeni Çağ Tarihi bölümünde yüksek öğrenimine başladı. 1942’de Tanzimat ve Bulgar Meselesi adlı doktora tezini verdi. Uzun yıllar aynı Fakültede Osmanlı ve Avrupa tarihi üzerine dersler verdikten sonra 1972’de Chicago Üniversitesi Tarih Bölümü’ne “Osmanlı Tarihi Üniversite Profesörü” olarak davet edildi.
1973 yılında kitabı The Ottoman Empire The Classical Age 1300-1600 yayımlandı. Yurt içi ve dışında çeşitli üniversitelerden fahri doktora payeleri aldı. 1993 yılında Bilkent Üniversitesi‘ne davet edildi ve burada Tarih bölümünü kurdu. Halen Bilkent Üniversitesi Osmanlı Tarihi Bölümü’nde yüksek lisans ve doktora öğrencilerine seminer dersi vermektedir.
Hayatı ve tarihçiliğini anlattığı Tarihçilerin Kutbu Halil İnalcık Kitabı adlı söyleşi kitabı Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları‘ndan 2005 yılında yayımlanmıştır.
Eserleri Başlıca
- The Ottoman Empire, The Classical Age, 1300-1600, London, 1973
- Studies in Ottoman social and economic history, London, 1985
- The Middle East and the Balkans under the Ottoman Empire, Bloomington, 1993
- Süleyman the second and his time, Istanbul, 1993
- An Economic and Social History of the Ottoman Empire (Donald Quataert ile birlikte), Cambridge, 1994
- From empire to republic: essays on Ottoman and Turkish social history, Istanbul, 1995
- Sources and studies on the Ottoman Black Sea, Cambridge, 1995
- History of Humanity (editor, Peter Burke ile birlikte), 1999
- Ottoman Civilization (Gunsel Renda ile birlikte), Ankara, 2003
- Essays in Ottoman History, Eren Yayıncılık
- Makaleler 1: Doğu Batı, Doğu Batı Yayınları, 2005
- Fatih devri üzerinde tetkikler ve vesikalar, Ankara, 1954
- Osmanlı’da Devlet, Hukuk, Adalet, Eren Yayıncılık, 2000
- Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi Cilt 1 /1300-1600, Eren Yayıncılık, Prof. Dr. Donald Quataert ile, 2001
- Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi Cilt 2 / 1600-1914, Eren Yayıncılık, 2004
- Osmanlı İmparatorluğu – Toplum ve Ekonomi, Eren Yayıncılık
- Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600), Yapı Kredi Yayınları, 2003
- Tanzimat ve Bulgar Meselesi, Eren Yayıncılık
- ABD Tarihi, Allan Nevins/Henry Steele Commager (çeviri) Doğu Batı Yayınları, 2005
- Şair ve Patron, Doğu Batı Yayınları, 2003
- Balkanlar (Prof. Dr. Erol Manisalı ile)
- Atatürk ve Demokratik Türkiye, Kırmızı Yayınınları (1.Baskı: Temmuz 2007 – 2.Baskı: Aralık 2007)
- Devlet-i Aliyye (1.Baskı: 2009)
- Kuruluş – Osmanlı Tarihini Yeniden Yazmak
- Tanzimat, Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu (Mehmet Seyitdanlıoğlu ile birlikte) İş Bankası Kültür Yayınları, 2011.
- OSMANLILAR, Fütühat ve Avrupa İle İlişkiler
- Has-Bağçede ‘Ayş u Tarab – Nedimler Şairler Mutripler, İş Bankası Kültür Yayınları (2011)
- Kuruluş ve İmparatorluk Sürecinde Osmanlı
- Osmanlılar (2010)
- Kuruluş ve İmparatorluk Sürecinde Osmanlı (2011)
- Rönesans Avrupası Türkiye’nin Batı Medeniyetiyle Özdeşleşme Süreci, İş Bankası Kültür Yayınları (2011)
- Osmanlı ve Modern Türkiye, Timaş Yayınları (2013)