KITCHENER, Horatio Herbert (1850-1916) İngiliz asker ve devlet adamı. İngiliz sömürgelerinde çeşitli görevler almış, 1.Dünya Savaşı sırasında savaş bakanlığı yapmıştır.
24 Haziran 1850’de İrlanda’da Ballylongford’da doğdu, 5 Haziran 1916’da İngiltere’nin kuzeyinde Orkney Adaları açıklarında öldü. Bir İngiliz teğmenin oğluydu. İsviçre’de öğrenim gören Kitchener, Woolwich Askeri Akademisi’ni bitirdi.
1870’te Fransız-Alman savaşında, Fransızlar’ın safında gönüllü olarak savaştıktan sonra 1871’de Kraliyet Mühendislik Okulu’na atandı. 1874-1882 arasında çeşitli görevlerle Filistin, Anadolu ve Kıbrıs’ ta bulundu. 1882’de fiilen İngiliz yönetimine giren Mısır’da bir süvari birliğinde görevlendirildi. 1885’te Sudan’da Muhammed Ahmed Mehdi önderliğinde bağımsızlık için savaşan güçlerce kuşatılan İngiliz generali Charles Gordon’un kurtarılması harekâtına katıldı. 1886’da Suakin’de (Doğu Sudan) Kızıl Deniz bölgelerinin askeri valiliğine getirildi. Zanzibar sultanının topraklarının bir bölümünün elinden alınmasını amaçlayan uluslararası komisyona İngiliz temsilcisi olarak katıldı. 1888’de Mısır ordusunda general olarak görev aldı. Kitchener, başbakan Lord Salisbury’ nin önermesiyle Î892’de Mısır ordusunun başkomutanlığına getirildi. 1885’te Hartum’u ele geçirerek bağımsız bir Sudan devleti kurmuş olan Mehdi yanlılarım yenmek ve öldürülen Gordon’un intikamını almak amacıyla, ordusuyla Nil Nehri’ni izleyerek güneye inmeye başladı. Yol boyunca tren yolu yaptırarak Afrika içlerine giren Kitchener, 1896’da Dongola’yı ele geçirdi. 2 Eylül 1898’de Ummü Derman (Omdurman) Savaşı’nda Mehdi’nin yerine geçen Abdullah Taaşi komutasındaki Sudanlıiar’ı kesin yenilgiye uğrattı. Kısa sürede Hartum’u da aldı. Nil boyunca ilerlemeyi sürdürerek Faşoda’da (Ko-dok) general Marchand yönetimindeki Fransız birliği ile karşılaştı. İngiliz ve Fransız birliklerinin Sudan’ın bu güney bölgesinin yönetimini ele geçirmek amacıyla Afrika’nın ortasında karşılaşmaları uluslararası siyasette önemli bir gerginliğe yol açtı. İngiltere ile Mısır 1899’da Sudan’ın ortak yönetimini öngören bir antlaşma imzaladılar ve ülkenin resmi adı İngiliz-Mısır Sudanı oldu. Sudan’ın ele geçirilmesine katkısı nedeniyle İngiltere’de ün kazanan Kitchener Londra’ ya çağrıldı. Soyluluk unvanıyla ödüllendirilerek Sudan’ın genel valiliğine atandı.
Bu arada Güney Afrika’da İngilizler ve Hollanda asıllı Boerler arasında savaş çıktı. Kitchener, Lord Roberts komutasında, kurmay başkanı olarak Güney Afrika’ya gönderildi. 1900 yılının sonunda İngilizler Boerler’i yendiler. Kitchener, İngiltere’ye dönen Roberts’ın yerine başkomutan oldu. Yenilgiyi kabul etmeyerek gerilla savaşma başlayan Boerler’e karşı çok sert önlemler aldı, tarlalarını yaktı, kadın ve çocukları salgın hastalıkların yaygın olduğu toplama kamplarına sürdü. 1902’de Boerler yenildiler ve VereenigingAntlaşması’m imzaladılar. 1902 Temmuz’ unda İngiltere’ye dönen Kitchener’e şeref madalyası verildi ve vikontluğa yükseltildi.
Aynı yıl başkomutan olarak Hindistan’a gönderildi. Burada orduyu yeniden düzenleyen Kitchener, askeri konularda yetkinin tümüyle kendisinde olmasını istemesi nedeniyle Hindistan Genel Valisi George Curzon’la anlaşmazlığa düştü. Başbakan A.Balfour’ un Kitchener’i desteklemesi sonucu 1905’te Curzon görevinden ayrıldı. Kitchener ise 1909’a değin Hindistan’da kaldı, ama beklentisinin tersine genel valiliğe atanmayınca Hindistan’dan ayrıldı. Mareşalliğe getirilen Kitchener, askeri konularda danışmanlık yapmak üzere Avustralya ve Yeni Zelanda’ya gitti. 1911’de Mısır valiliğine atandı. 1914’e değin Mısır ve Sudan’ı yönetti. Aynı yıl kont unvanını aldı ve savaş bakanlığına getirildi.
I.Dünya Savaşı’nda gönüllülerden oluşan yeni birlikler kurdu, ülke sanayiinin hızla savaş sanayiine dönüştürülmesi için çaba harcadı. Grup çalışmasından ve yetki paylaşımından hoşlanmayan Kitchener’ in sanayi ile ilgili yetkileri elinden alındı. Daha sonra Gelibolu’ya yaptığı bir gezi sırasında da askeri strateji konularındaki yetkileri elinden alındı. Savaş koşulları nedeniyle hükümetten istifa etmeyen Kitchener’in zorunlu askere alma önerisi de başbakan Herbert
H.Asquith tarafından geri çevrildi. 1916’da resmi bir görevle Rusya’ya giderken, içinde bulunduğu Hampshire kruvazörünün bir Alman mayınına çarparak batması sonucu öldü.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi