İSMETÎ ( ? – 1665) Osmanlı Divan şairi. Akıcı bir üslupla yazdığı beş beyitlik gazelleriyle tanınmıştır.
İstanbul’da doğdu, 24 Ağustos 1665’te aynı kentte öldü. Asıl adı Mehmed’dir. Din bilginlerinden Birgivî Mehmed Efendi’nin torunu, I.Mustafa dönemi şeyhlerinden Fazlullah Efendi’nin oğludur. Medrese öğrenimini bitirdikten sonra Şeyhülislam Yahya Efendi’nin yanında görev aldı. Kısa bir süre müderrislik yaptı. Mevlevi tarikatına girdi. Yenikapı Mevlevihanesi’nde Ahmed Toğanî Dede’ye bağlandı. Daha sonra tarikattan ayrıldı, yeniden müderrisliğe başladı. Zekeriya Efendi, Siyavuş Paşa, Kalenderhane ve Valide Sultan medreselerinde dersler verdi. 1640’ta Şam kadılığına atandı. Bursa, İzmir, Eyüp Sultan, Galata, İstanbul ve Selanik kadılıklarında bulundu. Köprülü Mehmed Paşa tarafından Anadolu kazaskerliğine getirildi. 1658-1665 arasında iki kez Rumeli kazaskeri olup emekliye ayrıldı.
Osmanlı Devleti’nde siyasal, askeri ve toplumsal çöküntünün başladığı bir dönemde yetişen İsmeti genç yaşta şiire başlamış olmasına karşın, çok yazan bir şair olmadı. Küçük Divan’ında, Şeyhülislam Yahya ile Bahayî’nin etkisinde kalarak yazdığı gazelleri önemli bir yer tutar. Beş beyitlik gazellerinde redifi kafiyeye yeğlemiştir. Teknik bakımdan kusursuz olan şiirlerinin dili yalın ve akıcıdır. Genellikle din dışı konuları işlemiştir. Ayrıca büyükbabasının din kurallarıyla ilgili Tarikatü’l-Muhammediye adlı Arapça yapıtını Türkçe’ye çevirmiştir.
• YAPITLAR (başlıca): Divan-ı İsmeti, (ö.s.), 1874; yeni harflerle, ismeti Divanı, (ö.s.), H.İpekten (yay.), 1974.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi