HORVATH, Ödön von (1901-1938) Avusturyalı oyun yazan ve romancı. Toplumcu içerikli yapıtlarıyla II. Dünya Savaşı öncesinde ülkesinin önemli edebiyatçılarından biri olmuştur.
9 Aralık 1901’de Fiume’de doğdu, 1 Haziran 1938’de Paris’te öldü. Macar asıllı bir ailenin çoc ı-ğuydu. Çocukluğu ve gençliğinin büyük bir bölümü parçalanmakta olan Avusturya İmparatorluğu’nda geçti. Yükseköğrenimini Viyana ve Münih üniversitelerinde yaptı. İlk oyunu Revolte auf Cöte 3018 (“Cöte 3018’de İsyan”) 1927’de sahnelendi. Yapı işçilerinin direnişini konu alan oyun, izleyicilerin büyük beğenisini kazandı. 1930’da sergilenen ve Hitler yönetimini kıyasıya eleştiren Sladek, der schwarze Reichsmehrmann (“Sladek, Siyah Asker”) ve 1931’de sahnelenen Geschichten aus dem Wiener-wald (“Viyana Ormanlarından Öyküler”) oyunları ile ünlendi. 1931’de Kleist Ödülü’nü kazandı. Ödülle birlikte uluslararası üne de kavuştu. Ancak, Nasyonal Sosyalist yönetime karşı açıkça savaş açmış olması, onun Almanya’dan ayrılarak yaşamının bundan sonrasını çeşitli Avrupa ülkelerinde sürdürmesine neden oldu.
Oyunlarında, toplum düzenindeki değişmeleri ve yozlaşmaları ele alan Horvâth, kişilerini günlük yaşamın basit, ezilen, horlanan alt tabaka insanları arasından seçerek, konularını başarılı gülmece öğeleri ve güçlü bir epik anlatımla işledi. Kısa süren yaşamı boyunca yazdığı az sayıdaki romanda da, ayrıntılardan tümüyle arınmış, duru bir anlatımı, kısa cümleleri ve kişilerin iç dünyalarını başarıyla yansıtan konuları yeğledi. Bu romanlarda “kendi kör çıkarcıklarmdan ötesini göremeyen, sevimsiz, yavan ve acınacak kişiler” olarak tanımladığı küçük burjuvaları kıyasıya eleştirdi.
• YAPITLAR (başlıca): Oyun: Revolte auf Cöte 3018, 1927, (“Cöte 3018’de İsyan”); Sladek, der schwarze Reichssvehrmann, 1930, (“Sladek, Siyah Asker”); Geschichtenaus dem W/:ercera.Y!W11931,(“ Viyana Ormanlarından Öyküler”); Italienische Nacht, 1931, (“İtalyan Gecesi”); Glaube, Liebe, Hoffnung, 1932, (“İnanç, Sevgi, Umut”); Kasimir und Karoline, 1932, (“Kasimir ile Karoline”); Hin und Her, 1933, (“Oraya Buraya”); Eıne Unbekannte aus derSeine, 1933, (“Seine’den Çıkan Kız”); Figaro Idsst sich scheiden, 1934, (“Figaro Boşanıyor”); Der jüngste Tag, 1938, (“Kıyamet Günü”). Roman: Deretvige Spiesser, 1930, (“Sonsuz Burjuva”); Jugend ohne Gott, 1938, (“Tanrısız Gençlik”); Ein Kind unserer Zeit, 1938, (“Çağımızın Bir Çocuğu”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi