JESPERSEN, Jens Otto (1860-1943) Danimarkalı dilbilimci. Gelişim olgusuna dayanan bir dilbilim kuramı oluşturmuştur.
16 Temmuz 1860’ta Randers kentinde doğdu, 30 Nisan 1943’te Kopenhag’da öldü. Kopenhag Üniversitesi’nde hukuk okurken 19.yy karşılaştırmalı tarihsel dilbilimcilerinden Rasmus Rask’m etkisiyle, Hint-Avrupa dilleri ve genel dilbilim sorunlarıyla yakından ilgilendi. 1891’de doktorasını tamamladıktan sonra, 1893’te Kopenhag Üniversitesi’ne öğretim üyesi atandı. Paris, Berlin, Leipzig ve Londra’da döneminin önde gelen dilbilimcileriyle çalıştı. 1906’da Grovıth and Structure of the English Language (“İngiliz Dilinin Gelişmesi ve Yapısı”) adlı kitabıyla Institut de France’m Volney Ödülü’nü kazandı. 1909’dan 1910’a değin ABD’de Columbia Üniversitesi’nde konuk profesörlük yaptı. Kopenhag, Oslo, Gand, Prag, Amsterdam ve Lund akademileri üyeliklerine seçildi. 1920-1921 arasında Kopenhag Üniversitesi’nin rektörlüğünde bulundu.
Otto Jespersen ilk dilbilim çalışmalarını sesbilgisi (fonetik) alanında yapmış ve özellikle ses ile anlam arasındaki bağıntıyla ilgilenmiştir. Dillerdeki gelişme bağlamında Yenidilbilgiciler’in (Junggrammatiker) ses yasalarının kesinliği konusundaki görüşlerine karşı çıkmıştır. Bir süre İngiliz sesbilgisi uzmanı Plenry Sweet’le (1845-1912) çalışmış, onunla birlikte bir uluslararası sesbilgisi alfabesi oluşturmaya çalışmıştır.
Danvin ve Spencer’in evrimci kuram konusundaki araştırmalarından çok etkilenen Jespersen için gelişim olgusu büyük önem taşır. Dili bir bildirişim aracı olarak görür. Ona göre dilbilimin amacı, iki görünümü olan dili incelemektir: Dış görünüm ya da sesbilgisel ve dilbilgisel yapı, bir de iç görünüm ya da anlamsal yapı.
Jespersen’in ayrıca yapay diller (özellikle Esperanto’nun yalınlaştırılmış bir biçimi olan Ido), dil öğretimi, çağdaş İngilizce’nin dilbilgisi üzerine kitapları ve Danca yazılmış bir otobiyografisi vardır.
• YAPITLAR (başlıca): Progress in Language uıith Special Referance to English, 1884, (“İngilizce’ye Yapılan Özel Göndermelerle Dilde Gelişme”); Grovıth and Structure of the English Language, (“İngiliz Dilinin Gelişmesi ve Yapısı”); Language, Its Nature, Development and Origin, 1922, (“Dil, Doğası, Gelişmesi ve Kökeni”); The Philosop-hy of Grammar, (“Dilbilgisinin Felsefesi”); A Modern English Grammar, 7 cilt, 1909-1949, (“Modern İngilizce’ nin Dilbilgisi”); An International Language, 1928, (“Uluslararası Bir Dil”).
Türk Ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi