KATAYAMA SEN (1860-1933) Japon işçi önderi. Ülkesinde sosyalist hareketin güçlenmesine önemli katkıda bulunmuştur.
8 Ocak 1860’ta Okayama bölgesinde doğdu, 5 Kasım 1933’te Moskova’da öldü. Asıl adı Sugataro Yabuki’dir. Okayama ve Tokyo’da Konfüçyüs klasiklerini öğrendi. 1884’te ABD’ye gitti. Hopkins Akademisi, Maryville College, Grinnell College, Andover İlahiyat Fakültesi ve Yale İlahiyat Okulu’nda öğrenim gören Katayama, 1896’da Japonya’ya döndü.
Japonya’nın Meiji döneminde (1867-1912) giriştiği sanayileşme hamlesi, ülkede işçi hareketinin ve sosyalist görüşlerin güçlenmesine yol açmıştı. Hıristiyan öğretisinden etkilenen Katayama ülkedeki ilk çağdaş yardım evinin kurulmasına katkıda bulundu. Daha sonra işçi hareketiyle ilişki kurarak Roda Sekai adlı ülkenin ilk işçi gazetesini çıkardı. İşçi birliklerini örgütledi. 1898’de Sosyalizmi Araştırma Derneği’nin, 1901’de Sosyal Demokrat Parti’nin kurulmasında etkin oldu. Ancak bu parti hükümet tarafından kısa bir süre sonra kapatıldı.
1903’te ABD’ye gitti. 1904’te II.Enternasyonal’ ın Amsterdam’da toplanan VI. Kongresi’ne katıldı. Rusya-Japonya savaşma karşı çıktı. 1907’de Japonya’ ya geri dönen Katayama, işçi hareketi içindeki çalışmalarını sürdürdü. 1911-1912 yıllarında Tokyo’ daki tramvay işçilerinin grevine yardımcı oldu. Bu nedenle 9 ay hapis cezasına çarptırıldı. 1914’te polis baskısı nedeniyle ABD’ye gitmek zorunda kaldı. ABD sosyalist hareketiyle ilişki kurdu ve oradaki Japon işçileri örgütledi. 1921’de Meksika’ya, oradan da SSCB’ye gitti. 1922’de III.Enternasyonal’in (Komintern) Yürütme Komitesi’ne üye seçildi. Yaşamının geri kalan bölümünü Komintern içindeki çalışmalarına verdi.
• YAPITLAR (başlıca): The Lahor Movement in Japan, 1918, (“Japonya’da işçi Hareketi”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi