İOANNES V (1332-1391) Bizans imparatoru. Osmanlı ilerlemesini durdurmak amacıyla papanın desteğini sağlamaya çalışmıştır.
18 Nisan 1332’de Didymoteikhos’da (bugün Yunanistan’da Dimetoka) doğdu, 16 Şubat 1391’de Constantinopolis’de (İstanbul) öldü. III. Andronikos’ un oğludur. Babasının ölümü üzerine 134l’de imparator ilan edildi. Henüz küçük yaşta olan İoannes’e naiplik etmek için annesi Savoylu Anne ve İoannes Kantakuzenos arasında bir mücadele başladı. Osman-lılar’m desteğini sağlayan Kantakuzenos, kendisini Trakya’da imparator ilan etti; 1347’de İstanbul’a girerek ülkeyi İoannes’le birlikte yönetmek üzere taç giydi. İkinci plana atılan İoannes, Osmanlılar’ın 1354’te Gelibolu’ya ayak basmalarının yarattığı hoşnutsuzluktan yararlanarak, Kasım 1354’te Kantakuzenos’u çekilmeye zorladı.
Osmanlılar’ın ilerlemesini durduramaymca Avrupa’dan yardım sağlayabilmek amacıyla, 1355’te Papâ’ya başvurarak Bizans ve Latin kiliseleri arasındaki ayrılıkların sona erdirilmesini istedi. Ancak Ortodoks Bizans Kilisesi ve halk tarafından onaylanmayan bu girişim sonuçsuz kaldı. 1367’de Napoli yoluyla Roma’ya gitti. Avignon’da bulunan Papa V.Urbanus’a gönderdiği haberde Katolik olmaya hazır olduğunu bildirdi. Ekim 1369’da da Katolik mezhebine girdiğini açıkladı. St.Peter Katedrali’nde yapılan bir törenle, Papa’nm tüm Hıristiyan dünyasının dinsel önderi olduğunu kabul etti. Bizans Devleti bu yıllarda Sırplarla ve Osmanlılar’la yapılan savaşlar nedeniyle mali açıdan güçlükler içindeydi. İoannes Roma’dan dönerken ödenmemiş borçları nedeniyle Venedik’te tutuklandı. Ona vekâlet eden oğlu Andro-nikos, yardım isteklerine kayıtsız kalınca diğer oğlu Manuel istenen parayı sağlayarak babasını kurtardı. Katolik mezhebine girme konusunda İoannes’e karşı olan İstanbul Patriği Philotheos ise, Ortodoks Kilisesi’ne bağlı tüm topluluklara mesajlar göndererek mezheplerini değiştirmemelerini istedi.
İoannes, 1376’da, Cenevizliler’in desteklediği oğlu IV.Andronikos tarafından tahtından indirildi. Yasal mirasçısı oğlu Manuel’le birlikte hapse atıldı. Venedik’in ve Osmanlı Devleti’nin yardımıyla 1379’da tutsaklıktan kurtularak yeniden imparator oldu. 1390’da torunu İoannes (İoannes VII), Osmanlı Sultanı I.Bayezid’in [Yıldırım] desteğini sağlayarak Constantinopolis’i ele geçirdi ve birkaç ay yönetti. Ancak Manuel’in çabaları sonucu, İoannes yaşamının son aylarında yeniden Bizans tahtına çıktı.
Osmanlı Devleti’nin Bizans aleyhine ilerlediği ve Avrupa’da fetihlere giriştiği sırada imparator olan İoannes, Katolik Kilisesi’nin üstünlüğünü kabul etme yolu ile Papa’nm desteğini sağlamak istemiş, Avrupa’ da yeni bir Haçlı seferi hazırlanması için çalışmıştır. Avrupa’dan önemli bir yardım alamayan İoannes’in bu politikası içte de benimsenmemiştir.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi