JARA, Victor (1938-1973) Şilili şarkıcı, şair, tiyatro yapımcısı. Şarkılarıyla Halk Birliği’nin sözcüsü olmuştur.
Chillan’da doğdu, Santiago’da öldü. Yoksul bir köylü çocuğuydu. Ailesiyle birlikte Santiago’ya yerleştikten sonra Şili Üniversitesi Tiyatro Okulu’na girdi, 1960’ta buradaki öğrenimini tamamladı. 1964-1967 arasında Tiyatro Okulu’nda ve Nunoa Kültürevi bünyesindeki Tiyatro Akademisi’nde öğretmenlik etti. 1970’e değin, üniversite içinde ve dışındaki topluluklarla hazırladığı oyunlarla, Şili’de olduğu kadar Uruguay, Venezuela, Küba, Paraguay, ABD ve İngiltere’de de beğeni topladı ve ödüller kazandı.
Yaşamında müzik de tiyatro kadar önemli bir yer tutuyordu. 1957’de üniversite korosundayken Şili Yeni Şarkı hareketinin öncüsü olan Violeta Parra ona birçok şarkısını öğretti ve şarkıcı olma konusunda yüreklendirdi. Jara 1958’de Şili’nin halk müziği gruplarından Cuncumen’e katıldı ve Î959’da solist olarak ilk plağını doldurdu. 1966-1969 arası Quilapayun müzik grubunun sanat yönetmenliğini yaptı. 1969’dan sonra da kendini bütünüyle mr :ğe, şarkı söylemeye verdi. Aynı yıl Helsinki’deki Vietnam Gençlik Kongresi’ne besteci ve şarkıcı olarak katıldı, Şili Yeni Şarkı Festivali’nde birincilik ödülü aldı. 1970’te Allende’nin seçim kampanyasını destekleyen bir dizi konser verdi. Ailende seçildikten sonra, 1971’de Halk Birliği’nin temsilcisi olarak bir Latin Amerika turnesine çıktı.
İnsanın özgürlük ve adalet yolunda çaba göstermesi gerektiğine inanıyordu. Bir besteci için en iyi okulun, yaşamın kendisi olduğunu savundu. Bunun için de 1961’den sonra bütün Şili’de, fabrikalardan sendikalara, okullardan stadlara dek birçok yerde binlerce kişiye şarkı söyledi. 1973’te Allende’nin devrildiği askeri darbe sırasında Santiago’da stadyuma kapatılanlar arasındaydı. Burada gitarı ve sesiyle çevresindekilere güç vermeye çalıştı. Gitar çalmaması için kolları kırılarak, şarkı söylememesi için dili kesilerek işkenceyle öldürüldü.
• YAPITLAR (başlıca): Albüm: Villancicos Chilenos, 1959, (“Şili Noel Şarkıları”); Victor Jara, 1966; Canciones folkloricas de America (Quilapayun ile), 1967, (“Amerika Halk Şarkıları”); Canto libre, 1970, (“Özgür Şarkı”); El derecho de vivir en paz, 1971, (“Barış içinde Yaşama Hakkı”); Manifiesto, (ö.s.), 1974, (“Bildirge”); Victor Jara Presente, (ö.s.), 1975, (“Victor Jara Sunuyor”). Hazırladığı Oyunlar: Kafkas Tebeşir Dairesi, 1963; La Remolien-da, 1965; Marat-Sade, 1966; Entertaining Mr. Sloame, 1968; Antigone, 1969.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi