KOZİNTSEV, Grigori (1905-1973) SSCB’li sinema yönetmeni. Gerçekçilik ile tiyatro öğelerinden yararlanan bir biçimciliğin bireşimini amaçlayan filmleriyle tanınmıştır.
Kiev’de doğdu, 1973’te öldü. Leningrad Güzel Sanatlar Akademisi’nde öğrenim gördü. On altı yaşmdayken S.Yutkeviç ve Leonid Trauberg (1902) ile birlikte FEKS (Fabrika Eksentriçeskovo Aktyora -Olağandışı Oyunculuk Okulu) adlı yenilikçi bir girişimde bulundular. Amaçları, toplumcu yönelimli tiyatro anlayışına sirk ve vodvil geleneği temelinde yeni bir biçim vermekti. Yirmi yıla yakın birlikte çalışacağı Trauberg ile ilk ortak ürünleri 1924 yapımı Pokhojdeniya Oktiabrini, (“Oktiabri’nin Serüvenleri”) adlı deneysel bir komediydi. İkisi birlikte, 1926 yapımı Çyortovo koleso (“Şeytanın Çarkı”) adlı ikinci filmlerinde de, olağandışı anlatımlara yer veren, yenilikçi ve deneysel tutumlarını sürdürdüler. 1926 yapımı Şinel ise (“Palto”), düşü andıran dekorları, grotesk ve şeytanca havası, yer yer akrobasiye ulaşan stilize bir oyunculuğa yer verişiyle, yönetmenlerin yenilikçi üsluplarını Alman Dışavurumculuğu’nun (Ekspresyonizm) etkileriyle birleştirdikleri bir yapıttı.
1871 Paris Komünü’nü konu alan, Kozintsev’in yine Trauberg ile birlikte 1929’da yönettiği Novyi Vavilon (“Yeni Babil”) adlı film, Kuleşov ve Pudovkin gibi SSCBİi yönetmenlerce geliştirilen ileri montaj tekniklerinin başarılı bir uygulamasıydı. İki yönetmenin ortaklıkları, 1930’ların ikinci yarısında yaptıkları, genç bir işçinin yaşamı çevresinde Rus Devrimi’ ni anlatan altı saatlik “Maksim Uçlemesi”yle doruğuna ulaştı. İlk dönem filmlerindeki alışılagelmemiş deneysel anlatımlarının yerini, daha yalın ve gerçekçi bir üsluba bıraktığı izlenen film, 1941’de Stalin Ödülü’nü aldı.
II. Dünya Savaşı’ndan sonra yönetmenliği yalnız başına sürdüren Kozintsev, daha çok klasik yapıtların uyarlamaları üzerinde çalıştı. Müziğini Şostakoviç’in yazdığı 1964 yapımı Hamlet adlı filmiyle Lenin Ödülü’nü kazandı. Biri Shakespeare, ötekisi sinema tekniği üzerine iki kitap hazırladı.
• YAPITLAR (başlıca): Pokbojiadeniya Oktiabrini (L.Tra-uberg ile), 1924, (“Oktiabrini’nin Serüvenleri”); Çyortovo koleso (L.Trauberg ile), 1926, (“Şeytanın Çarkı”); Şinel (L.Trauberg ile), 1926, (“Palto”); Bratişka (L.Trauberg ile), 1927; Novyi Vavilon (L.Trauberg ile), 1929; (“Yeni Babil”); Odna (L. Trauberg ile), 1931, (“Tek Başına”); Yunost Maksima (L.Trauberg ile), 1935, (“Genç Maksim”); Vozvraşçeniye Maksima (L.Trauberg ile), 1937, (“Maksim’in Dönüşü”); Vyborgskaya storona (L.Trauberg ile), 1939, (“Vyborg Yakası”); Pirogov, 1947; Don Quixote, 1956; Hamlet, 1964; Korol Lir, 1972, (“Kral Lear”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi