KONSTANTİNOS IV (652-685) Bizans imparatoru. Arap ilerlemesini durdurmaya çalışmıştır.
Constantinopolis’te (İstanbul) doğdu, aynı yerde öldü. II.Konstans’ın oğludur. 668’de babasının ölümüyle tahta çıktığında, ülke oldukça güç durumdaydı. IV.Konstantinos dönemi özellikle Bizans-Arap (Emevi) ilişkileri açısından büyük önem taşıdı. 668’de Khalkedon’a (Kadıköy-İstanbul) kadar gelen Araplar, 669’da Sicilya’yı da tehdit eder oldular. Khios (Sakız) Adası’nı ve 670’te Kyzikos (Kapıdağı) Yarımadası’nı, 672’de Smyrna’yı (İzmir) alarak, güneyde Kilikya’da (Çukurova) üstünlük kurdular. 674’te başlayıp, 678’e dek süren İstanbul kuşatması, Bizans’ın suda yanan Grek ateşi silahı karşısında Arap donanmasının gerilemesiyle son buldu. Emevi Hükümdarı Muaviye, Bizans’la 30 yıllık bir antlaşma imzaladı, her yıl Bizans’a vergi vermeyi kabul etti.
Arap gerilemesi, imparatorluğun dıştaki saygınlığını artırdı. 680’de, kuzey sınırları için tehlikeli gördüğü Bulgarlar’a karşı karadan ve denizden yaptığı akınlarda yenilerek geri çekilen IV.Konstantinos, barış imzaladı, vergi vermeyi kabul ederek,Balkanlar’ la Tuna arasında bir Bulgar-Slav devleti kurulmasına katlanmak zorunda kaldı. Doğu illerinin İslam güçleri karşısında yitirilmesi üzerine, Doğu’daki Hıristiyan kitleleri birliğe çağırmak ve dinsel barışı kurmak amacıyla 7 Kasım 680’de İstanbul’da 6,Okümenik Konsil’i topladı. 16 Eylül 681’e değin süren toplantılar sonunda konsil, “iki enerji” ve “iki irade” doktrinini (Diafizitlik) resmen kabul ederek büyük toplumsal karışıklıklara neden olan Monofizitlik’i mahkûm etti ve yandaşlarını da afaroz etti. 681’de, imparatorluğun tek egemeni olmak için her iki kardeşinin hükümdarlık haklarını ellerinden alarak onları cezalandıran IV. Konstantinos bu uygulamasıyla, tek kişinin egemenliği ve veliahtlık haklarının en büyük oğula geçmesini kurumlaştırmış oldu.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi