Zihni Derin (1880-1965) Türk ziraatçi ve eğitimcidir.
Türkiye'de çay tarımının öncüsüdür. Muğla doğumlu olan Derin, Halkalı Ziraat Okulu'ndan mezun olduktan sonra Ziraat Umum Müdürlüğü görevine getirildi. Doğu Karadeniz Bölgesi'nde çay ve turunçgiller üretim potansiyelini fark ederek çay tarımı girişimlerinde bulundu. Ancak, başlangıçta devlet desteği olmadığı için başarılı olamadı. Öğretmenlik yaptıktan sonra tarım danışmanı olarak görev aldı ve çay tarımını örgütlemeye çalıştı. Emekli olduktan sonra bile çay tarımı alanında çalışmalarını sürdürdü. Derin'in çabaları, Türkiye'de çay tarımının gelişimine büyük katkı sağladı ve onun anısına 1969'da TÜBİTAK Hizmet Ödülü verildi.
Çay tarımının başlaması için yapılan ilk girişimlerin başarısız olması üzerine, Derin Rize'de çay tarımı potansiyelini araştırdı. Raporlarının etkisiyle, Rize'de çay tarımı için özel bir yasa çıkarıldı ve bir Çay Araştırma Enstitüsü kurulması planlandı. Derin, enstitüde deneme tarımı başlatmak için Batum'dan çay fidanları getirtti ancak halkın ilgisizliği nedeniyle bu girişim başarısız oldu. Daha sonra yeni bir yasa çıkarılarak çay üreticilerine destek sağlandı ve Derin çay işleme atölyelerinin kurulmasını örgütledi. 1947'de Rize'de ilk çay fabrikası açıldı ve çay üretimi hızla yaygınlaştı. Derin'in çabaları sayesinde çay, Türkiye'nin önemli tarım ürünlerinden biri haline geldi.
Milli Mücadele'ye Katılışı ve İlk Çaycılık Girişimleri
1920'de Bursa'dan ayrılarak Ankara'ya geçen Zihni Derin, Milli Mücadele Hükümeti'nin İktisat Bakanlığı'nda ilk Tarım Genel Müdürü olarak görev aldı. 1924'e kadar bu görevde bulundu.
Ankara'da, 1921 Nisan'ında ülkenin ekonomik sorunlarını ele almak üzere İktisat Bakanlığı'nın temsilcisi olarak katıldığı bir komisyonda yer aldı. Rus Devrimi'nin ardından Doğu Karadeniz'de işsizlik ve güvenlik sorunları artınca, yeni iş imkanları yaratmak için araştırmalara başladı. Halkalı Ziraat Mektebi'nden Ali Rıza Bey'in Batum'da çay yetiştirilebileceğine dair raporunu okuyarak Rize'deki komisyonla çalışmalara başladı.
1923'te Rize'ye çay ve narenciye fidanlığı kurmak için gönderilen Zihni Bey, çayın bölgeye uygun olduğunu gözlemledi. Batum'dan getirilen çay fidanları, narenciye ve meyve çeşitleriyle bir fidanlık kuruldu. Ancak, ilk girişim yetersiz ilgi gördü.
Ankara'ya dönüşünde bir yasa teklifi hazırlayarak, çay tarımının desteklenmesini sağladı. Kanun, 1924'te Rize ve Borçka'da çay yetiştirilmesini düzenledi.
Öğretmenlik ve Çay Organizatörlüğü
Çalışmalarının yetersiz kalması ve bölge halkının bilgisizliği nedeniyle öğretmenliğe döndü. Daha sonra çay tarımının gündeme gelmesi üzerine çay organizatörlüğüne atandı. Emekli olduktan sonra da Tarım Bakanlığı'nda çalışmalarına devam etti.
Ölümü
1960 Darbesi'nden sonra çağrıldığı "Çayın 40. Yılı" törenlerine katılan Zihni Derin, 1965'te Ankara'da vefat etti.