EDEN, Anthony (1897-1977) İngiliz siyaset ve devlet adamı. Üç kez dışişleri bakanlığı görevinde bulunmuş, 1955-1957 arasında başbakanlık yapmıştır.
12 Haziran 1897’de Windleston kasabasında doğdu, 14 Ocak 1977’de Alvediston kasabasında öldü. Eton’daki bir özel okulda başladığı öğrenimine, I. Dünya Savaşı nedeniyle bir süre ara verdi. Savaş bitince Oxford’daki Christ Church’e girerek Arapça ve Farsça öğrenimi gördü. 1923’teMuhafazakâr Parti’ den Avam Kamarası’na giren Eden, 1957’ye değin parlementoda kaldı. Bu süre içinde üç kez dışişleri bakanlığı, bir kez de başbakanlık yaptı.
1926-1929 arasında A. Chamberlain’ın parlamento sekreterliğini, 1931-1933 arasında dışişleri bakanı yardımcılığı yapan Eden, 1935’te Milletler Cemiyeti bakanı oldu. Bu görevlerde gösterdiği başarıdan dolayı 1935’te dışişleri bakanlığına getirildi. Ancak, Başbakan N.Chamberlain’ın İtalya ve Almanya’nın saldırganlık siyasetlerine karşı izlediği “yatıştırma” siyasetine karşı çıkarak 1938’de bakanlıktan istifa etti. II. Dünya Savaşı’nın başlamasından hemen sonra, Eylül 1939’da Churchill başkanlığında kurulan koalisyon hükümetinde önce sömürgeler bakanı, daha sonra da savaş bakam oldu. 1940’ta yeniden dışişleri bakanlığına getirildi ve 1945’te İşçi Partisi iktidara gelene değin bu görevde kaldı. Daha sonra Avam Kamarası’ndaki muhalefet grubunun başkanlığını yürütmeye başladı. Bu sırada siyasi kişiliğini tanıtma fırsatı buldu ve Churchill’den sonra Muhafazakâr Parti’yi yönetecek kişi olarak görülmeye başladı.
1951 seçimlerini Muhafazakâr Parti kazanınca, Churchill tarafından bir kez daha dışişleri bakanlığına ve başbakan yardımcılığına getirildi. Bakanlığı sırasında birçok konferansta uluslararası sorunların çözümü için arabuluculuk girişimlerinde bulundu. 1955’te Churchill Muhafazakâr Parti başkanlığından ve başbakanlıktan çekilince her iki görevi de üstlendi. 1956’da, Mısır Devlet Başkanı Nasır’ın Süveyş Kanalı’nı millileştirmesi üzerine bölgeye askeri müdahale kararı aldı. Bu kararın gerek yurt içinde, gerek yurt dışında sert eleştirilere yol açması Eden’i, birlikleri geri çekmek zorunda bıraktı. Kamuoyunda desteğini yitiren Eden, Ocak 1957’de sağlığının bozulmasını gerekçe göstererek başbakanlıktan istifa etti ve siyasetten çekildi.
• YAPITLAR (başlıca): Foreign Affairs, 1939, (“Dış İşleri”); Full Circle, 1960, (“Tam Daire”); The Reckoning, 1965, (“Hesaplaşma”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi